Một số giải pháp rèn kỹ năng giải các dạng toán có nội dung hình học ở lớp 4

Một số giải pháp rèn kỹ năng giải các dạng toán có nội dung hình học ở lớp 4

A- Đặt vấn Đề

Các đối t ợng hình học đ ợc đa vào môn Toán ở Tiểu học đều cơ bản, cần thiết

và thờng gặp trong đời sống nh điểm, đoạn thẳng, đờng thẳng, hình vuông, hình

chữ nhật, hình tam giác, hình tròn, hình lập phơng, hình trụ,

Dạy học các yếu tố hình học góp phần củng cố kiến thức số học, đại l ợng và

phép đo đại lợng, phát triển năng lực thực hành, năng lực t duy đối với học sinh

Tiểu học. Đồng thời dạy các yếu tố hình học là một biện pháp quan trọng gắn học với

hành, nhà trờng với đời sống.

 

doc 27 trang Người đăng phuongtranhp Lượt xem 566Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Một số giải pháp rèn kỹ năng giải các dạng toán có nội dung hình học ở lớp 4", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Một số giải pháp rèn kỹ năng giải các dạng toán có nội dung hình học ở lớp 4
A- Đặt vấn Đề 
Các đối t ợng hình học đ ợc đa vào môn Toán ở Tiểu học đều cơ bản, cần thiết
và thờng gặp trong đời sống nh điểm, đoạn thẳng, đờng thẳng, hình vuông, hình
chữ nhật, hình tam giác, hình tròn, hình lập phơng, hình trụ,
Dạy học các yếu tố hình học góp phần củng cố kiến thức số học, đại l ợng và
phép đo đại lợng, phát triển năng lực thực hành, năng lực t duy đối với học sinh
Tiểu học. Đồng thời dạy các yếu tố hình học là một biện pháp quan trọng gắn học với
hành, nhà trờng với đời sống.
Mặt khác, nhận thức của học sinh Tiểu học ở các lớp đầu cấp là năng lực phân
tích tổng hợp cha phát triển, tri giác thờng dựa vào hình dạng bên ngoài, nhận thức
chủ yếu dựa vào cái quan sát đợc, cha biết phân tích để nhận ra cái đặc trng , nên
khó phân biệt các hình khi thay đổi vị trí của chúng trong không gian hay thay đổi
kích thớc. Đến các lớp cuối cấp, trí tởng tợng của học sinh đã phát triển nhng
vẫn phụ thuộc vào mô hình vật thât; suy luận của học sinh đã phát triển song vẫn còn
là một dãy phán đoán, nhiều khi còn cảm tính. Do đó việc nhận thức các khái niệm
toán học còn phải dựa vào mô hình vật thật. Vì vậy, việc nhận thức các khái niệm
hình học không phải dễ dàng đối với các em.
 Toán 4 ngoài việc tập trung bổ sung hoàn thiện, tổng kết, hệ thống hoá, khái quát
hoá về số tự nhiên còn giới thiệu sâu hơn về các yếu tố hình học.
Dạy học các yếu tố hình học đóng vai trò quan trọng trong chơng trình Toán 4,
nó giúp học sinh rèn kỹ năng giải các dạng toán liên quan đến nội dung hình học.
Việc dạy học các yếu tố hình học rất khó, học sinh tiếp thu bài chậm và thờng hay
nhầm lẫn nên hiệu quả ch a cao.
1 
Qua thực tế giảng dạy, dự giờ đồng nghiệp tôi rút ra đợc một số giải pháp rèn
kỹ năng giải các dạng toán có nội dung hình học.
B- Giải quyết vấn đề
I- Một số vấn đề về các yếu tố hình học trong toán 4.
1- Các mạch kiến thức Toán 4: 
Toán 4 mở đầu cho giai đoạn học tập sâu. Có thể coi Toán 4 là sự bổ sung hoàn
thiện, tổng kết, hệ thống hoá, khái quát hoá kiến thức của giai đoạn tr ớc về 5 mạch
kiến thức sau:
- Số học.
- Đại lợng và đo đại l ợng
- Yếu tố hình học
- Yếu tố thống kê
- Giải toán
2- Vai trò của dạy học các yếu tố hình học trong Toán 4 
- Nội dung dạy học các yếu tố hình học hỗ trợ “ hạt nhân số học” và các mạch
kiến thức khác trong Toán 4. Chẳng hạn:
+ Khi học sinh vận dụng công thức tính chu vi, diện tích các hình học sinh đợc
củng cố cách tính giá trị biểu thức có chứa chữ .
+ Khi giải các bài toán có nội dung hình học, các em đợc củng cố về kỹ năng
thực hiện các phép tính trên các số đo đại l ợng hoặc đổi các đơn vị đo đại lợng.
Mặt khác, học sinh đợc củng cố cách giải và trình bày bài toán có lời văn.
2 
- Dạy học yếu tố hình học góp phần củng cố kiến thức toán học, phát triển năng
lực thực hành, năng lực t duy, phát huy đợc sự nỗ lực của học sinh do tìm tòi khám
phá.
- Dạy học các yếu tố hình học là một biện pháp quan trọng gắn học với hành,
nhà trờng với đời sống.
3 – Nội dung và thời l ợng dạy học các yếu tố hình học ở lớp 4
* Nội dung:
- Góc nhọn, góc tù, góc bẹt
- Hai đờng thẳng vuông góc, hai đờng thẳng song song
- Vẽ hai đờng thẳng vuông góc, hai đờng thẳng song
- Thực hành vẽ hình chữ nhật vẽ hình vuông
- Giới thiệu hình bình hành, diện tích hình bình hành
- Giới thiệu hình thoi, diện tích hình thoi
* Thời lợng:
- Góc nhọn, góc tù, góc bẹt : 1 tiết
- Hai đờng thẳng vuông góc, hai đờng thẳng song song: 2 tiết
- Vẽ hai đờng thẳng vuông góc, hai đờng thẳng song: 2 tiết
 - Thực hành v ẽ hình chữ nhật vẽ hình vuông: 4 tiết
- Giới thiệu hình bình hành, diện tích hình bình hành: 3 tiết
- Giới thiệu hình thoi, diện tích hình thoi: 4 tiết
4- Mức độ yêu cầu:
a- Góc nhọn, góc tù, góc bẹt:
- Nhận biết đợc góc nhọn, góc tù, góc bẹt
b- Hai đờng thẳng vuông góc, hai đờng thẳng song song: 
- Nhận biết đợc hai đ ờng thẳng vuông góc, hai đờng thẳng song song
3
- Biết vẽ hai đờng thẳng vuông góc, hai đờng thẳng song song
- Biết vẽ đờng cao của một hình tam giác trong trờng hợp đơn giản
c- Hình bình hành, hình thoi:
- Nhận biết đợc hình bình hành, hình thoi và một số đặc điểm của nó.
- Biết cách tính chu vi, diện tích hình bình hành và hình thoi.
5- Các dạng toán có nội dung hình học trong Toán 4:
- Dạng toán nhận dạng các hình hình học
- Dạng toán cát, ghép hình
- Dạng toán vẽ hình
- Dạng toán liên quan đến các đại l ợng hình học
- Dạng toán chia hình theo yêu cầu
6 – Ph ơng pháp dạy học:
- Phơng pháp trực quan
- Phơng pháp gợi mở- vấn đáp
- Phơng pháp dạy học nêu vấn đề
- Phơng pháp thực hành luyện tập
- Phơng pháp giảng giải minh hoạ
- Phơng pháp ôn tập và hệ thống hoá kiến thức toán học
II – Thực trạng dạy học các yếu tố hình học trong ch ơng trình
toán Tiểu học nói chung và toán 4 nói riêng
1- Ưu điểm:
- Giáo viên đợc tập huấn chơng trình thay sách, đợc trang bị về mục tiêu, nội
dung chơng trình và PPDH Toán 4 nói chung, các yếu tố hình học nói riêng
4 
- Trình độ giáo viên đạt chuẩn, đây là điều kiện thuận lợi cho việc tiếp cận
chơng trình.
- Các yếu tố hình học không	xây dựng thành chơng riêng đây là điều kiện
thuận lợi cho việc dạy học của giáo viên và học sinh.
- Các yếu tố hình học ở lớp 4 có sự kế thừa bổ sung và phát triển các kiến thức
toán đã học ở các lớp 1, 2,3.
2- Tồn tại:
- Do mới tiếp cận chơng trình nên một số giáo viên và học sinh còn gặp khó
khăn trong dạy- học, nhất là phơng pháp tổ chức cho học sinh khám phá kiến thức
mới .
- Các yếu tố hình học là mạch kiến thức khó và trừu tợng nên trong quá trình
dạy học giáo viên mới chỉ tổ chức cho học sinh hình thành khái niệm mà cha rèn
đ ợc kỹ năng giải toán ( hầu hết các bài tập mang nội dung hình học học sinh đều
không làm đợc hiệu quả học tập cha cao ).
- Trong quá trình học tập học sinh còn mắc nhiều sai lầm nh : nhận dạng các
hình hình học, vẽ hình, gọi tên hình, mô tả hình, 
- Học sinh không thuộc các qui tắc, công thức tính chu vi và diện tích các hình
hình học.
III- Nguyên nhân của thực trạng
1- Về giáo viên:
- Cha nắm bắt một cách đầy đủ, cha hiểu sâu vị trí, vai trò của các yếu tố hình
học trong Toán 4.
- Trong dạy học mới chỉ quan tâm tới kết quả bài làm của học sinh mà cha
quan tâm tới phơng pháp tìm tòi, khám phá để đi đến kết quả đó.
5 
- Dạy học còn nặng về áp đặt, cha phát huy tính tích cực chủ động, sáng tạo
của học sinh.
2- Về học sinh:
- Cha nắm chắc kiến thức về mạch kiến thức các yếu tố hình học ở lớp dới
hoặc còn nắm bắt kiến thức một cách mơ hồ.
- Thụ động, lời suy nghĩ.
- Thiếu đồ dùng học tập
- Kỹ năng thao tác với các đồ dùng học tập còn thấp.
- Cha nắm chắc các bớc vẽ, các bớc giải bài toán mang nôi dung hình học,
các qui tắc – công thức tính chu vi, diện tích các hình hình học.
- Không hiểu đợc bản chất, đặc điểm của các yếu tố hình học do đó trong học
tập còn nhiều nhầm lẫn.
IV- Một số giải pháp rèn kỹ năng giải các dạng toán	mang nội
dung hình học ở lớp 4.
- Tăng cờng tự học tự bồi dỡng để nắm chắc mục tiêu, nội dung chơng trình,
phơng pháp giảng dạy tuyến kiến thức này.
- Cần đổi mới phơng pháp dạy học trên tinh thần phát huy tính tích cực, chủ
động, sáng tạo của học sinh.
- Trong quá trình dạy học phải cho học sinh nắm chắc một số đặc điểm, các
b ớc vẽ của các yếu tố hình học thông qua hình ảnh trực quan.	Phải đặc biệt chú
trọng rèn kỹ năng thực hành ( nhận diện, vẽ hình, cắt ghép hình, giải toán mang nội
dung hình học,). Muốn vậy giáo viên cần nắm chắc các bớc tiến hành dạy học các
yếu tố hình học. Cụ thể là hình thành biểu tợng (khái niệm) về các hình hình học,
để hình thành các biểu tợng hình học cho học sinh lớp 4 giáo viên không nên áp
dụng phơng pháp định ngh ĩa theo quan điểm lôgic hình thức (nêu các dấu hiệu) mà
6
thông qua mô tả, minh hoạ bằng hình vẽ hoặc đối chiếu, so sánh với các biểu tợng
đã cho 
- Đổi mới các hình thức dạy học, kiểm tra đánh giá, nghiên cứu cách s ử dụng đồ
dùng có hiệu quả, dự kiến những sai lầm của học sinh trong từng bài học.
- Tổ chức dạy học các yếu tố hình học: Nhận dạng hình, vẽ hình, mô tả hình,
giải các bài tập có nội dung hình học muốn có hiệu quả giáo viên cần tìm hiểu nghiên
cứu kỹ mục tiêu bài dạy để lập kế hoach bài học.
Cụ thể
1- Dạng toán nhận dạng các hình hình học:
Việc nhận dạng hình rất đa dạng, mức độ phức tạp khác nhau, yêu cầu khác
nhau. Nhận dạng hình là một kĩ năng quan trọng ở tiểu học. Yêu cầu đặt ra là trong
mỗi trờng hợp cụ thể học sinh nhận dạng đợc các hình hình học đã học b ằng cách
sử dụng các biện pháp thích hợp .
Biện pháp
Để giải bài toán về nhận dạng các hình hình học giáo viên hớng dẫn học sinh
tiến hành qua các b ớc sau:
B ớc 1: Xác định yêu cầu của bài toán là nhận dạng hình dựa vào hình dạng, đặc
điểm của hình hay nhận dạng hình bằng phân tích – tổng hợp hình.
B ớc 2: Nhắc lại định nghĩa các hình liên quan tới bài toán ( bằng cách mô tả
hoặc bằng mẫu vật) và đặc điểm của các hình đó.
Ngoài ra có thể vẽ hình- vẽ hình là biện pháp quan trọng để nhận dạng hình,
dùng thớc, ê- ke để kiểm tra.
Quan sát nhận dạng tổng thể bằng trực quan. Biện pháp quan trọng là luôn thay
đổi các dấu hiệu không bản chất của hình (màu sắc, chất liệu, vị trí,) để học sinh tự
phát hiện dấu hiệu bản chất của hình đó.
7
* Các giải pháp th ờng sử dụng để nhận dạng hình trong trờng hợp phức
tạp là:
- Đếm trực tiếp trên hình vẽ hoặc trên đồ vật.
- Sử dụng sơ đồ để đếm rồi khái quát thành công thức tính số hình cần nhận
dạng.
- Đánh số thứ tự (hoặc tô màu) các hình riêng lẻ để nhận biết. Chỉ ghi số hình
đơn mà không cần cắt rời hình ra. (Đối với học sinh yếu có thể cắt rồi ghép lại để
nhận dạng hình)
- Sử dụng các phơng pháp suy luận lôgic.
Tuỳ từng tình huống cụ thể hớng dẫn học sinh nhận dạng hình một cách khoa
học, hợp lí, không trùng lặp , không bỏ sót.
Chẳng hạn: Nhận dạng hình nhờ các yếu tố và đặc điểm của hình
Trớc hết cần giới thiệu các yếu tố, đặc điểm của hình hình học. Luôn thay đổi
dấu hiệu không bản chất để học sinh tự phát hiện dấu hiệu bản chất (đặc điểm hình
dạng hình học của hình). Sau khi nắm vững h ...  biểu thị chiều dài bảng
đó trên bản đồ có tỷ lệ 1: 50.
H ớng dẫn:
B ớc 1: Yêu cầu học sinh tìm độ dài cái bảng trên bản đồ
(đổi 3m = 300cm ; 300: 50 = 6cm)
B ớc 2: Vẽ đờng thẳng có độ dài 6cm trên bản đồ
6 cm 
A
A

Tỷ lệ 1 :50

B
4- Dạng toán liên quan đến các đại lợng hình học
Biện pháp:
- Giáo viên giúp học sinh nắm vững công thức tính chu vi, diện tích các hình
hình học, các qui tắc cơ bản và có kỹ năng vận dụng chúng thành thạo.
- Với mỗi bài toán cụ thể cần:
Bước 1: Nắm yêu cầu của bài toán( yếu tố đã biết, cần tìm)
Bước 2: Lập kế hoạch giải ( công thức áp dụng, các qui tắc liên quan)
Bước 3: Trình bày bài giải
Bước 4: Kiểm tra đánh giá
Ví dụ 1: (Bài 4- trang105 – Toán 4): Một mảnh đất trồng hoa hình bình hành
có độ dài đáy là 40dm, chiều cao là 25dm. Tính diện tích mảnh đất đó.
17
H ớng dẫn giải:
B ớc 1: Nắm yêu cầu của bài toán
- Học sinh đọc bài toán
- Hỏi: Bài toán cho biết gì? (Mảnh đất hình bình hành có độ dài đáy 40 dm,
chiều cao 25dm)
Bài toán hỏi gì? ( Tìm diện tích mảnh đất đó)
- Học sinh tóm tắt bài toán:
Hình bình hành: a = 40dm, h = 20dm
 sdm2?
B ớc 2: Lập kế hoach giải 
Muốn tính diện tích mảnh đất hình bình hành ta làm thế nào?( Lấy đáy nhân chiều
cao)
B ớc 3 : Trình bày bài giải
Bài giải 
Diện tích mảnh đất đó là;
40 x 20 = 800( dm2)
Đáp số: 800 dm2
B ớc 4: Kiểm tra đánh giá
* Để khắc sâu kỹ năng giải dạng toán này, dựa trên bài toán ban đầu tôi thay
đổi giả thiết để phát triển thành các bài toán mới (dạy tăng buổi)
Bài toán 1: Một mảnh đất trồng hoa hình bình hành có độ dài đáy là 4m. Diện 
tích mảnh đất đó là 100m2. Tính chiều cao mảnh đất đó.
Công thức giải: Chiều cao = Diện tích : đáy
Bài toán 2: Cho hình bình hành có chiều cao 15m, diện tích là 600m2. Tính độ
dài đáy hình bình hành đó.
18
Công thức giải: Độ dài đáy = Diện tích : Chiều cao
Ví dụ 2: (Bài 4 trang 177- Toán 4) : Một thửa ruộng hình chũ nhật có chiều dài
120m, chiều rộng bằng 2/3 chiều dài. Ngời ta cấy lúa ở đó, tính ra cứ 100m2 thu
hoạch đợc 50 kg thóc. Hỏi thửa ruộng đó thu hoạch đợc bao nhiêu thóc?
H ớng dẫn giải: 
B ớc 1: Tìm hiểu yêu cầu bài toán
- Học sinh đọc bài toán
- Bài toán cho biết gì ? (hình chữ nhật có chiều dài 120m, chiều rộng bằng 2/3
chiều dài, cứ 100 m2 thu hoạch đợc 50kg thóc)
- Bài toán hỏi gì ? (Thửa ruộng thu hoạch đ ợc bao nhiêu thóc?)
 Tóm tắt bài toán
 + Hình chữ nhật có : a = 120m 
 b = 2/3 a
 1 00 m2 : 5 0kg thóc
 Th ửa ruộng : .....kg thóc ?
B ớc 2: Lập kế hoạch giải: 
- Để biết thửa ruộng thu hoach đợc bao nhiêu thóc ta phải biết gì ? ( diện tích
thửa ruộng)
- Tính diện tích thửa ruộng bằng cách nào? (Lấy chiều dài nhân chiều rộng)
 - Tìm chiều rộng dựa vào dữ kiện nào ? (chiều rộng bằng 2/3 chiều dài)
- Khi tính đợc diện tích th ửa ruộng ta phải làm gì?( Tính số thóc thu hoạch
đ ợc)
B ớc 3: Trình bày bài giải:
Bài giải 
Chiều rộng thửa ruộng là:
19
2/3 x 120 = 80(m)
Diện tích thửa ruộng là:
120 x 80 = 9600(m2)
Số thóc thu hoạch đợc là:
9600:100 x 50 = 4800(kg)
Đáp số: 4800kg thóc
B ớc 4: Kiểm tra đánh giá
5- Dạng toán chia hình theo yêu cầu (Dành cho học sinh giỏi)
* Biện pháp: Với dạng toán này, giáo viên nên hớng dẫn học sinh tìm tòi lời
giải theo các bớc sau:
B ớc 1: Quan sát nhận xét đề toán, hiểu rõ yêu cầu của bài
B ớc 2: Mò mẫm dự đoán lời giải
B ớc 3: Thử nghiệm bác bỏ trờng hợp sai, khẳng định trờng hợp đúng, bao
quát các trờng hợp có thể xảy ra trong điều kiện có thể. 
Ví dụ: Cho tam giác ABC. Hãy kẻ thêm 2 đoạn thẳng để có 5 hình tam giác. Có
mấy cách kẻ?
H ớng dẫn giải:
Với bài toán này học sinh ch a thể áp dụng ngay bài toán mẫu mà phải tiến
hành thao tác mò mẫm, thử nghiệm. Mỗi lần thử nghiệm là mỗi lần có thể rút ra cho
mình một kết quả nào đó có thể là thất bại nh ng đó cũng chính là yếu tố tạo ra hứng
thú trong việc đi tìm lời giải khác.
Lời giải:
Có nhiều cách kẻ để tạo thành 5 hình tam giác.
V- Một số biện pháp khắc phục những sai lầm thờng gặp khi
giảI toán mang nội dung hình học
20
Trong chơng trình môn toán, các yếu tố hình học có vai trò chuẩn bị cho việc
học tập hình học một cách hệ thống và củng cố các kiến thức khác về môn toán. Do
tính trừu tợng của các yếu tố hình học và đặc điểm nhận thức của lứa tuổi nên việc
tiếp thu các kiến thức hình học của học sinh rất khó khăn. Qua trực tiếp giảng dạy tôi
thấy học sinh thờng mắc một số sai lầm sau: 
1- Sai lầm khi nhận dạng các hình hình học
a- Sai lầm khi thay đổi vị trí các hình
Ví dụ: Khi quan sát hình bình hành, hình thoi ở vị trí không ngay ngắn học
sinh không nhận dạng đúng hình đó 
Nguyên nhân: Do nhận thức của học sinh còn dựa vào trực giác cảm tính. Các
hình mà các em quan sát đợc thờng đặt ở vị trí ngay ngắn. Khi hình thành biểu
t ợng về hình hình học giáo viên có thể chỉ cho học sinh quan sát ở một vị trí nhất
định
Biện pháp khắc phục: Giáo viên đa ra mảnh bìa hình thoi, hình bình hành
cho học sinh quan sát ở nhiều vị trí khác nhau để học sinh nhận dạng. Sau đó đa ra
một số hình khác để học sinh so sánh
b- Sai lầm khi gọi tên các hình
Ví dụ : Học sinh thờng nhầm lẫn tên gọi giữa hình tròn và đờng tròn, đoạn
thẳng và đờng thẳng
Nguyên nhân : Do khả năng ghi nhớ của học sinh còn hạn chế, khi quan sát
học sinh cha chú ý tới dấu hiệu đặc trng, thuật ngữ mô tả t ừng hình, 
Biện pháp khắc phục : Giáo viên cần chú trọng đến quá trình hình thành khái
niệm về các hình hình học nh : 
- Quan sát và thao tác trên các đồ vật để thu thập thông tin, tích luỹ kinh
nghiệm cảm tính để hình thành kỹ năng 
21 
- Cho học sinh làm quen từng b ớc với ngôn ngữ hình học thông qua việc tập
mô tả và lập luận
- Đa ra mô hình thực để học sinh quan sát và thao tác. Từ đó phát hiện ra dấu
hiệu đặc trng từng loại hình b ằng cách nêu nhận xét về điểm giống nhau , khác nhau
giữa chúng.
c- Sai lầm khi đếm số hình 
Nguyên nhân : Do khả năng t ởng t ợng còn kém, cha nắm chắc dấu hiệu
đặc trng và các yếu tố tạo thành hình học t ơng ứng
Biện pháp khắc phục : Cho học sinh giải nhiều bài tập về nhận dạng các hình
hình học từ đơn giản đến phức tạp, h ớng dẫn học sinh phân loại các hình và vận
dụng thành thạo các qui tắc tính (Xem mục 1- IV)
2- Sai lầm trong việc vẽ hình
a- Sai lầm khi vẽ hình với dữ kiện cho trớc 
Thực tế : Một số em thờng đặt lệch th ớc, đọc sai số đo độ dài trên thớc
Nguyên nhân: Do học sinh không cẩn thận, cẩu thả khi thực hiện các thao tác
đo hoặc do giáo viên không hớng dẫn tỷ mỉ, không nhấn mạnh tác hại của việc đặt
thớc lệch
Biện pháp khắc phục: Giáo viên cần làm mẫu tỷ mỉ, hớng dẫn học sinh cách
sử dụng cụ phù hợp với từng loại hình. Khi dạy hình thành biểu tợng giáo viên cần
khắc sâu cho học sinh các yếu tố tạo thành hình hình học tơng ứng, đồng thời bồi
dỡng cho học sinh khả năng phân tích tổng hợp bằng cách thiết lập mối quan hệ các
yếu tố trong từng hình
b- Sai lầm khi vẽ hình trong giải toán
22 
Ví dụ: Khi giải các bài toán b ằng sơ đồ đoạn thẳng hoặc giải các bài toán mang
nội dung hình học, học sinh thờng vẽ không dúng tỷ lệ hoặc vẽ hình rơi vào các
trờng hợp đặc biệt nên dẫn đến sự ngộ nhận không có căn cứ lôgic.
Nguyên nhân: Do khả năng ớc lợng độ dài đoạn thẳng của học sinh còn hạn
chế, nhận thức của các em thờng dựa vào trực giác, cũng có thể do nội dung dạy học
tỷ lệ không đợc coi trọng nên giáo viên dạy qua loa.
Biện pháp khắc phục: Giáo viên nên thờng xuyên tạo cho học sinh luyện tập
 ớc lợng độ dài đoạn thẳng dạy cẩn thận nội dung tỷ lệ, cho học sinh làm nhiều bài
tập liên quan, hớng dẫn học sinh cách thiết lập t ỷ lệ thích hợp để chuyển số đo trong
bài toán về dạng mô hình, vẽ hình, l u ý học sinh tránh vẽ hình rơi vào các trờng
hợp đặc biệt.
C- kết luận
 Dạy học các yếu tố hình học là một biện pháp quan trọng gắn học với hành, nhà
trờng với đời sống. 
Năm học 2006 – 2007, tôi trực tiếp dạy lớp 4B (31 em). Trong quá trình dạy
học môn toán tôi đã áp dụng các giải pháp trên và đạt đợc kết quả cao so với những
năm tr ớc : Học sinh tiếp thu bài tốt, nắm vững kiến thức và rèn đợc kỹ năng giải
các dạng toán. 
D.bài học kinh nghiệm
Qua thực tế giảng dạy các yếu tố hình học, để nâng cao chất lợng dạy học các
tiết dạy giáo viên cần:
-Về việc hình thành biểu tợng về các hình hình học có hiệu quả giáo viên cần
chú ý :
 +Cần cho học sinh tiếp cận các biểu tợng một cách ph ù hợp với sự phát triển tâm
lý của các em khi sử dụng các đồ dùng dạy học, các mô hình hoặc hình vẽ quy ớc.
23
 + Kết hợp quan sát với hành động hoạt động trên các đồ d ùng dạy học kết hợp thu
thập thông tin với kinh nghiệm cảm tính nh ằm dự đoán khả năng thực tế những hành
động tiếp theo, kết hợp trừu tợng hoá hình học.
 + Tăng cờng dạy học các hoạt động hình học nh nhận dạng, v ẽ hình, cắt ghép
hình,...
 - Về nhận dạng các hình, đầu tiên giáo viên giới thiệu cho học sinh các hình đơn
giản, các hình hình học đ ợc tri giác gắn liền với hình dạng của chúng, cha chú	ý
phân tích các yếu tố và đặc điểm của hình.
Tiếp theo giáo viên rèn luyện cho học sinh kỹ năng nhận dạng chính	xác các
hình nhờ các yếu tố và đặc điểm của hình bằng cách cắt, ghép, sử dụng dụng cụ để
kiểm tra,
- Vẽ hình là biện pháp quan trọng để nhận dạng các hình.
Giáo viên giới thiệu và giúp học sinh biết lựa chọn dụng cụ thích hợp với việc
vẽ hình. Đối với mỗi hình đã v ẽ, giáo viên hớng dẫn học sinh cách ghi tên, gọi tên
từng điểm bằng các chữ cái và tập cho học sinh thói quen tự kiểm tra.
- Giáo viên h ớng dẫn học sinh cách mô tả các hình hình học (nói hoặc vẽ)
Khi mô tả giáo viên nên kết hợp vẽ hình và chỉ rõ từng yếu tố của hình. Từ đó
bồi dỡng và phát triển năng lực phân tích, tổng hợp và sáng tạo ở mỗi học sinh.
- Giáo viên h ớng dẫn học sinh giải các bài tập có nội dung hình học, qua đó
củng cố nhận thức cho học sinh.
Trên đây là những giải pháp rèn kỹ năng giải các dạng toán mang yếu tố hình
học. Tuy nhiên do trình độ của bản thân còn hạn chế, nên không tránh khỏi những
thiếu sót. Rất mong nhận đợc sự góp ý của hội đồng khoa học nhà trờng và phòng
GD 
Tôi chân thành cảm ơn!
24 
Ngày 25 tháng11 năm 2010
Ng ời viết
25 
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version 

Tài liệu đính kèm:

  • docmot_so_giai_phap_ren_ky_nang_giai_cac_dang_toan_co_noi_dung.doc