Kinh nghiệm tổ chức hoạt động nhóm trong tiết dạy luyện tập toán lớp 3

A. phần mở đầu `I/Lý do chọn đề tài:
Chương trình toán lớp 3 là một bộ phận quan trọng của chương trình toán ở tiểu học. Chương trình này tiếp tục thực hiện những đổi mới về giáo dục toán học ở các lớp 1 và 2, khắc phục những nhược điểm trong dạy học toán ở các lớp 1,2,3 trong chương trình cũ góp phần tích cực trong việc đổi mới giáo dục nói chung và đổi mới dạy học toán nói riêng, nhằm đáp ứng các yêu cầu của giáo dục và đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước
Trong giảng dạy toán ở lớp 3 thì việc thực hiện thành công các tiết luyện tập là khá khó khăn đối với không ít giáo viên. Qua thực tế giảng dạy, qua dự giờ, cũng như qua kiểm tra chất lượng học sinh sau các tiết luyện tập tôi thấy cần phải có một số tiết nghiên cứu thực nghiệm và thể hiện một trong các phương pháp dạy học toán trong các tiết luyện tập toán lớp 3 đó là tổ chức học sinh hoạt động nhóm để đóng góp phần nhỏ bé vào việc thực hiện có hiệu quả tiết luyện tập trong chương trình toán 3. 
Trong hệ thống các phương pháp dạy học toán ở bậc tiểu học nhằm phát huy tính tích cực, chủ động tự giác sáng tạo của học sinh trong học tập thì một trong các phương pháp được sử dụng tương đối có hiệu quả đó là tổ chức các hoạt động nhóm. Đối với tiết luyện tập thì hoạt động nhóm là kết quả tổng hợp của một quá trình lao động tập thể để vận dụng kiến thức một cách tổng hợp vào việc giải quyết các vấn đề mang tính chất khái quát và tổng hợp 
 II/ Mục đích nghiên cứu:
Thông qua việc nghiên cứu phương pháp tổ chức hoạt động nhóm trong giảng dạy tiết luyện tập trong toán lớp 3 nhằm mục đích :
-Góp phần thực hiện thành công mục tiêu của dạy học môn toán lớp 3 đó là: Thông qua dạy học toán lớp 3 giáo viên tiếp tục giúp học sinh phát triển các năng lực tư duy (so sánh, phân tích, tổng hợp, trừu tượng hóa, khái quát hóa, ) Phát triển trí tưởng tượng không gian cho học sinh tập nhận xét các số liệu thu thập được, để diễn đạt gọn rõ chính xác các thông tin, rèn luyện tính chính xác cẩn thận, chăm chỉ, tự tin, hứng thú trong học toán nói chung và trong luyện tập toán nói riêng
-Hình thành một phương pháp dạy học các tiết luyện tập toán phù hợp với đối tượng học sinh tại trường tiểu học Hạ Trung nói riêng và các trường tiểu học có điều kiện tương tự như trường tiếu học Hạ Trung nói chung đạt hiệu quả cao nhất phù hợp với các đối tượng học sinh
-Có những đóng góp nhỏ bé vào việc đổi mới phương pháp dạy học toán trong trường tiểu học, phục vụ cho việc đổi mới quá trình dạy của thầy và cách học của học sinh phù hợp với thực tế và với các đối tượng học sinh
III/ Nhiệm vụ nghiên cứu:
	-Nghiên cứu nội dung phương pháp tổ chức các hoạt động nhóm trong dạy các tiết luyện tập trong sách giáo khoa, sách giáo viên, vở bài tập và các tài liệu tham khảo 
	-Nghiên cứu các phương pháp tổ chức hoạt động nhóm trong tiết luyện tập toán ở chương trình toán lớp 3 tại trường tiểu học Hạ Trung, trong mỗi tiết luyện tập rút ra được những kinh nghiệm có thể đạt hiệu quả thiết thực phục vụ cho việc dạy học toán 3
	-Kiểm tra kết quả thực nghiệm khi thực hiện phương pháp tổ chức các hoạt động nhóm trong dạy tiết học luyện tập toán ở lớp 3
	-Phân tích đánh giá so sánh để đề ra các ý kiến kết luận
IV/ Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
Nghiên cứu các phương pháp tổ chức hoạt động nhóm trong giảng dạy các tiết luyện tập toán nhằm đạt hiệu quả cao trong các tiết luyện tập toán lớp 3 tại trường tiểu học Hạ Trung, huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hóa
-Đối tượng nghiên cứu là giáo viên và học sinh trong tiết luyện tập toán của các lớp 3 của trường TH Hạ Trung
V/ Phương pháp nghiên cứu:
	-Tìm hiểu thực trạng dạy các tiết luyện tập toán ở các lớp 3 của trường tiểu học Hạ Trung
	-Tìm hiểu chất lượng học sinh các lớp 3 của trường Tiểu học Hạ Trung trong các tiết luyện tập môn toán
-Nghiên cứu chương trình và nội dung yêu cầu trong giờ dạy luyện tập toán lớp 3 trong sách giáo khoa và các tài liệu tham khảo
-Nghiên cứu các nội dung, yêu cầu, phương pháp, trong tổ chức hoạt động nhóm trong dạy học toán ở trường tiểu học 
-Soạn giảng và thể nghiệm trên lớp đối với học sinh tại trường tiểu học Hạ Trung
	Rút kinh nghiệm và thể hiện kinh nghiệm trong các tiết giảng tiếp theo nhằm mục đích đánh giá so sánh để vận dụng vào thực tiễn các tiết dạy luyện tập toán cho học sinh lớp 3 theo chương trình và SGK mới
 B. Nội dung:
I/ Cơ sở lý luận:
1.Việc dạy các tiết luyện tập toán trong chương trình toán lớp 3 nói riêng và trong chương trình toán ở bậc tiểu học nói chung nhằm giúp học sinh vận dụng một cách thành thạo kiến thức đã học, rèn luyện và phát triển năng lực tư duy, rèn luyện phương pháp suy luận, và những phẩm chất cần thiết chuẩn bị cho việc học toán sau này
2.Giúp học sinh có kỹ năng giải các bài toán, các dạng toán theo các yêu cầu khác nhau trong quá trình học toán từ đó hình thành nên các kỹ năng vận dụng các kiến thức đã học vào việc giải toán và vận dụng vào cuộc sống. Thông qua các hoạt động giải toán giúp học sinh dần từng bước biết cách sử dụng các kiến thức kỹ năng toán trong những tình huống khác nhau và yêu cầu từng bước được nâng cao
	Bên cạnh việc rèn luyện các kỹ năng thực hiện thành thạo các phép tính, các kỹ năng tính toán thì việc rèn luyện để học sinh lớp 3 mà đặc biệt là học sinh lớp 3 ở vùng sâu vùng xa, nhận thức được các vấn đề toán học như việc giải toán có lời văn là vấn đề cực kỳ khó khăn đòi hỏi học sinh và giáo viên cần phải có những cố gắng nhất định, có những phương pháp phù hợp linh hoạt và mang tính tích cực
	3. Việc luyện tập toán cho học sinh trong các tiết luyện tập toán cũng cần đặt vấn đề rèn luyện kỹ năng tự học, tự nghiên cứu các vấn đề và bước đầu hình thành phương pháp lao động khoa học mới cho học sinh .
	Để đạt được các mục tiêu trên thì việc tổ chức hoạt động nhóm trong các tiết luyện tập giữ vai trò rất quan trọng trong việc phối hợp với các phương pháp khác nhằm phát huy hiệu quả cao trong giờ luyện tập toán
II/ Cơ sở thực tiễn:
1. Trong quá trình thực hiện nội dung và chương trình sách giáo khoa mới mặc dù đã bước sang năm thứ 3 song việc hình thành các phương pháp giảng dạy phù hợp với nội dung chương trình, sách giáo khoa, phù hợp với các đối tượng học sinh còn nhiều khó khăn, học sinh chưa thực sự đáp ứng được các yêu cầu mà sách giáo khoa mới đã định ra, chưa thích ứng và việc làm quen với cách viết sách giáo khoa mới, cách học theo sách giáo khoa mới
2.Giáo viên chưa thực sự là người hướng dẫn thiết kế trong giờ luyện tập toán. Học sinh rất ít chủ động trong các hoạt động luyện tập toán chưa chủ động trong việc chiếm lĩnh các tri thức khoa học, các dạng toán học sinh chỉ mới dừng lại ở việc hoàn thành yêu cầu cụ thể mà chưa được củng cố và khái quát hóa
3, Trong nhiều tiết dạy giáo viên mới chỉ truyền đạt những nội dung kiến thức có sẵn trong sách giáo khoa một cách gò bó áp đặt và chưa đầy đủ . Một số các tiết luyện tập toán đã trở thành tiết giải toán cho học sinh của giáo viên mà học sinh chỉ được tham gia với mức độ khá khiêm tốn
4. Trong một số các tiết dạy giáo viên còn giữ vai trò trung tâm. Tuy đã có gợi mở vấn đáp cho học sinh xây dựng bài, song vẫn còn mang tính chất chiếu lệ. Do vậy mà học sinh chưa chủ động tiếp thu kiến thức, miễn cưỡng học tập, không phát huy tính tích cực chủ động trong học tập của học sinh gây yếu tố tâm lý chán nản trong học tập dẫn đến hiệu quả học toán không cao, không phát huy được tính sáng tạo của học sinh trong học toán 
III/ Một số vấn đề cần chú ý khi dạy các tiết luyện tập toán lớp 3:
1. Xác định đúng mục tiêu của tiết luyện tập toán : Mục tiêu dạy luyện tập toán là củng cố các kiến thức mà học sinh vừa chiếm lĩnh được, hình thành các kỹ năng thực hành và từng bước phát triển các năng lực tư duy cho học sinh, các bài luyện tập toán nên sắp xếp từ dễ đến khó từ đơn giản đến phức tạp từ thực hành trực tiếp đến việc vận dụng một cách tổng hợp các kiến thức và phù hợp với mọi đối tượng học sinh, kích thích được nhu cầu tìm hiểu, học hỏi của mọi đối tượng học sinh. Những mục tiêu cơ bản cần đạt được trong tiết dạy luyện tập toán ở lớp 3 là:
1.1 Giúp học sinh nhận ra, củng cố lại kiến thức đã học trong nội dung các bài tập đa dạng phong phú. Nên để học sinh tự đọc (hoặc tự quan sát ) để nhận ra dạng bài tương tự các kién thức đã học trong mối quan hệ cụ thể của nội dung bài tập từ đó học sinh biết cách làm bài. Nếu học sinh chưa nhận ra mối quan hệ giữa bài tập đang làm và nội dung kiến thức đã học thì giáo viên mới giúp học sinh bằng các gợi ý, hướng dẫn để học sinh thiết lập mối quan hệ giữa yêu cầu của bài toán và nội dung kiến thức đã học. Điều này hết sức quan trọng trong việc giải các bài toán có lời văn ở lớp 3
1.2 Giúp học sinh tự thực hành theo khả năng của mình:
-Bao giờ cũng yêu cầu học sinh làm tuần tự các bài toán đã được sắp xếp trong SGK( hoặc do giaó viên sắp xếp ) không tự ý bỏ qua các bài tập kể cả các bài tập mà học sinh cho là dễ (các bài tập này thường học sinh chỉ cần áp dụng những kién thức đơn giản là có thể làm được )
-Không nên bắt học sinh phải chờ nhau trong quá trình giải các bài tập học sinh làm song có thể tự kiểm tra hoặc giáo viên kiểm tra để học sinh chuyển sang bài tập khác. Trong một khoảng thời gian phải chấp nhận số lượng các bài tập mà các học sinh khác nhau làm được khác nhau
1.3 Tạo ra sự hỗ trợ giúp đỡ nhau giữa các đối tượng học sinh: Để làm tốt nội dung này giáo viên cần sắp xếp lớp học mọt cách khoa học taọ mọi điều kiện thuận lợi để học sinh có thể trao đổi giúp đỡ nhau trong giờ học. Các phương pháp cụ thể là:
-Tăng cường cho học sinh trao đôỉ ý kiến trong nhóm nhỏ, trong cả lớp về cách giải một bài tập có nội dung cần phải vận dụng một cách tổng hợp các kiến thức. Nên khuyến khích học sinh bình luận về cách giải của bạn và trình bày quan điểm của mình về cách giải bài tập mà cả lớp đang làm, tự rút ra kinh nghiệm để hoàn chỉnh cách giải của mình. Cách này rất phù hợp với đối tượng học sinh khá giỏi.
-Sự hỗ trợ giữa các học sinh trong nhóm phải giúp học sinh tự tin vào khả năng của mình, tự rút kinh nghiệm về cách học và sữa chữa điều chỉnh nội dung kiến thức theo nhận thức của cá nhân để đảm bảo tính chính xác. 
1.4 Khuyến khích học sinh tự kiểm tra kết quả luyện tập 
-Tập cho học sinh thói quen tự kiểm tra các kết quả giải toán
-Cho học sinh tự đánh giá bài làm của mình hoặc của bạn
-Khuyến khích học sinh nêu những hạn chế trong bài làm của mình và của bạn
1.5 Tập cho học sinh thói quen tìm tòi để có nhiều cách giải khác nhau không thỏa mãn với các kết quả đạt được 
-Khi chữa bài tập hoặc khi đánh giá một tiết học giáo viên nên động viên nêu gương những học sinh đã hoàn thành nhiệm vụ tạo cho các em niềm tin vào sự tiến bộ và khả năng của bản thân. Điều quan trọng là phải tạo được cho học sinh niềm vui trong giải toán, không chán nản không ngại khó và phấn đấu vươn lên trong học tập
-Khuyến khích học sinh dùng nhiều phương án và sử dụng phương án tốt nhất để giải toán
2. Các bước hướng dẫn học sinh giải toán trong tiết luyện tập:
-Học sinh đọc đề toán
-Tóm tắt đề toán: Đây là khâu hết sức quan trọng vì học sinh cần hiểu rõ các ngôn ngữ trong bài toán, ý nghĩa các mối quan hệ giữa các yếu tố trong bài toán để tìm ra các yếu tố đã cho, các yếu tố cần tìm mối liên hệ giữa các yếu tố này để tìm hướng giải quyết
-Xây dựng mối quan hệ giữa các yếu tố trong bài toán để tìm cách giải
-Vận dụng các kiến thức đã học để phát hiện cách giải
-Giải và kiểm tra kết quả giải 
3- Hướng dẫn học sinh phân loại các bài toán trong mỗi tiết học để có phương án giải thích hợp : Đây là việc làm cần thiết nhằm rèn luyện kỹ năng tư duy cho học sinh, hầu hết giáo viên trong quá trình dạy luyện tập toán chỉ dừng lại ở việc giải hoàn chỉnh các đề toán mà quên mất chức năng tổ chức cho học sinh phân loại các đề toán để định hướng các cách giải phù hợp với các đối tượng học sinh làm cho học sinh dễ nhớ dễ vận dụng mà đặc biệt là học sinh miền núi, vùng sâu vùng cao.
IV/ Tổ chức dạy học theo nhóm trong tiết luyện tập toán lớp 3:
	1/Lợi ích của tổ chức hoạt động theo nhóm: Trong các tiết luyện tập toán ở lớp 3 việc tổ chức học sinh hoạt động theo nhóm là nhằm tạo điều kiện để học sinh có cơ hội sử dụng các kiến thức mà học sinh được lĩnh hội và rèn luyện, thông qua hoạt động nhóm học sinh được diễn tả các ý tưởng, các khám phá của cá nhân. Thông qua hoạt động nhóm cũng giúp học sinh nhút nhát có cơ hội thể hiện khả năng học tập của mình. Khi tổ chức hoạt động nhóm giaó viên có cơ hội để huy động đến mức cao nhất số lượng học sinh tham gia vào quá trình học tập
 2/Nội dung của hoạt động nhóm trong tiết luyện tập toán lớp 3:
	Trong hoạt động nhóm việc xác định đúng nội dung cơ bản của hoạt động nhóm là vấn đề có tính chất quyết định cho sự thành công của phương pháp này. Một số nội dung có thể đưa ra trong hoạt động nhóm là:
	2.1 Điền thông tin vào chỗ trống
	2.2 Ghép hoặc phân loại thông tin
	2.3 Thực hiện các bước giải của một bài toán
	2.4 Tóm tắt một đề toán, xây dựng một sơ đồ để giải toán (nội dung này được thực hiện trong trường hợp bài toán cần vận dụng tổng hợp các kiến thức để giải)
	2.5 Khai thác sâu thêm một vấn đề trong phạm vi kiến thức đã học
	3/ Các dạng hoạt động nhóm:
	3.1 Nhóm cùng làm một nhiệm vụ: các nhóm được giao cùng một nhiệm vụ (hay cùng một số nhiệm vụ như nhau ). Mục đích của dạng này là taọ ra sự thi đua giữa các nhóm về tính chính xác, về thời gian hoàn thành công việc, và cách chọn các phương án tối ưu để có kết quả hay nhất. Đây là một dạng hoạt động nhóm phù hợp với giảng dạy và được sử dụng khá rộng rãi vì dễ tổ chức hoạt động, dễ quản lý học sinh, không quá phức tạp khi soạn giáo án 
	3.2 Nhóm khác nhiệm vụ: Các nhóm được giao các nhiệm vụ khác nhau các nhiệm vụ có mức độ khó giống nhau hoặc khác nhau để phù hợp với các đối tượng học sinh trong lớp và thường được chia nhóm theo 3 mức độ: khá, trung bình, yếu. Dạng hoạt động nhóm này đáp ứng được yêu cầu của việc quan tâm đến các đối tượng học sinh, dễ tổ chức và quản lý hoạt động tuy nhiên việc soạn giáo án phức tạp
	Thông thường mỗi dạng hoạt động nhóm phù hợp với mỗi loại bài luyện tập khác nhau, tuy nhiên có dạng được sử dụng cho nhiều tiết luyện tập, cũng có dạng chỉ sử dụng với một tiết luyện tập nhất định 
	4/ Tổ chức học sinh hoạt động theo nhóm:
	 Chia nhóm là khâu quan trọng trong tổ chức học tạp theo nhóm, Ngay từ khi soạn giáo án, giáo viên cần căn cứ vào kết quả chia nhóm để xây dựng kế hoạch hoạt động cho phù hợp tuy nhiên trong quá trình dạy học toán nói chung và trong các tiết luyện tập toán nói riêng thì việc chia nhóm nên ổn định và chọn cử nhóm trưởng, thư ký cho phù hợp và đảm bảo thời gian của tiết học đồng thời với việc chọn cử nhóm trưởng, thư ký thì việc phân công các báo cáo viên nên được thực hiện một cách luân phiên .Việc chia nhóm có thể có nhiều cách chia nhưng cách chia phù hợp nhất là chia theo nhóm với qui mô vừa (khoảng 4 học sinh trong 2 bàn gần nhau lập thành một nhóm ), tùy điều kiện thực tế việc chia nhóm có thể dựa trên trình độ của các học sinh trong lớp. Để khuyến khích học sinh trong hoạt động nhóm giáo viên có thể đặt tên nhóm bằng các biểu tượng tạo, bằng tên các con vật nhằm tạo nên không khí thoải mái trong học tập, phù hợp với tâm lý học sinh .
	5/ Các yêu cầu của việc tổ chức học sinh hoạc tập theo nhóm
	Khi tổ chức học sinh học tập theo nhóm cần chú ý thẹc hiện đầy đủ các yêu cầu sau đây:
	5.1 Mỗi thành viên trong nhóm phải hiểu nhiệm vụ của bản thân và của tập thể nhóm
	5.2 Các thành viên trong nhóm phải tích cực làm việc, suy nghĩ và có những đóng góp tích cực trong hoạt động của nhóm
	5.3 Các thành viên đều lắng nghe ý kiến của tập thể thoải mái trình bày quan điểm của cá nhân
	5.4 Toàn nhóm đồng lòng hợp tác và thực hiện sự phân công của nhóm trưởng .
V/ Lựa chọn các bài tập trong tiết luyện tập toán để tổ chức hoạt động nhóm cho học sinh
	Trong việc tổ chức các hoạt động theo nhóm trong tiết dạy luyện tập toán cần có sự lựa chọn một số lượng bài tập và mức độ các bài tập cho phù hợp với nội dung bài học, phù hợp với đối tượng học sinh, đồng thời cần kết hợp với nhiều phương pháp khác nhằm đạt hiệu quả cao trong tiết luyện tập toán. Trong quá trình dạy các tiết luyện tập toán ta có thể chọn các bài toán sau đây để đưa vào hoạt động nhóm:
	1.Nhóm cùng làm một nhiệm vụ: Thường là các bài tập về thực hiện các phép tính (là các bài tập số 1 trong các tiết luyện tập ), bài tập tìm số (thường là các bài số 4 ) trong các tiết luyện tập toán lớp 3 số lượng các bài toán cùng dạng trong bài tập này nhiều và yêu cầu giống nhau nên nhóm có thể phân công để các cá nhân trong nhóm có thể thực hiện một phép tính
 2. Nhóm làm các nhiệm vụ khác nhau: Nên sử dụng có ít nhất 2 nhóm cùng làm một nhiệm vụ để thuận tiện cho việc kiểm tra đánh giá kết quả của các nhóm khác nhau. Nội dung của hoạt động nhóm theo hình thức này thường có trong bài tạp số 3.
	Tuy nhiên số lượng bài tập trong các tiết luyện tập thường chỉ có 4 bài đối với tiết luyện tập và 5 bài đối với tiết ôn tập nên để đạt hiệu quả cao giáo viên chỉ nên chọn một trong các bài tập để tổ chức cho học sinh học nhóm. 
V/ Kết quả thực hiện việc tổ chức cho học sinh hoạt động nhóm
Lớp không tổ chức các hoạt động nhóm
 Lớp có tổ chức thường xuyên hoạt động nhóm
Giỏi
Khá
T.bình
Yểu
Giỏi
Khá
T.bình
Yểu
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
SL
TL%
0
0
3
20
7
47
5
33
2
9
6
27
12
63
2
9
C. Kết luận:
	Để tiết luyện tập toán có sử dụng phương pháp tổ chức các hoạt động học tập theo nhóm thành công tôi thấy người giáo viên cần chú ý các điểm cơ bản sau đây:
	1. Trong hoạt động nhóm vai trò và tâm thế của người giáo viên đã có những thay đổi cơ bản: Giáo viên là người tổ chức, hướng dẫn các hoạt động cố vấn gợi mở, khuyến khích, và hỗ trợ các hoạt động học tập của học sinh. Các kỹ năng sư phạm của người giáo viên được mở rộng
	2. Trước khi tổ chức học sinh hoạt động theo nhóm giáo viên cần chuẩn bị đầy đủ đồ dùng dạy học, bố trí bàn ghế phù hợp với hoạt động nhóm theo điều kiện cho phép. Khi giao nhiệm vụ cho các các nhóm GV cần chú ý các điểm sau:
	2.1 Nếu các nhóm làm nhiệm vụ khác nhau thì giáo viên cần chuẩn bị phiếu học tập trước
	2.3 Nếu các nhóm làm nhiệm vụ giống nhau có thể ghi nội dung làm việc vào bảng phụ hoặc trên bảng lớp để các nhóm thực hiện
	2.4 Cần xác định thời lượng thích hợp chỉ nên dành từ 5 – 7 phút cho một hoạt động
	2.5 Trong quá trình học sinh làm việc theo nhóm giáo viên nên tập trung làm việc với các nhóm làm việc yếu và điều quan trọng là các yêu cầu được thể hiện trong phiếu (hoặc bảng phụ ) giáo viên không được nêu thêm các yêu cầu khác hoặc nói trước toàn lớp trong khi học sinh đang làm việc.
	3. Kết thúc họat động nhóm giáo viên nên có đánh giá( hoặc do học sinh đánh giá ) khen chê phù hợp với các đối tượng học sinh nhằm khuyến khích động viên kịp thời kích thích và gây hứng thú cho học sinh trong học tập
	4.Để hoạt động nhóm thành công giáo viên cần lập kế hoạch dạy học theo đúng các bước của dạy học theo phương pháp tổ chức học sinh hoạt động nhóm
 	Trên đây là một só ít ỏi kinh nghiệm của tôi rút ra được trong quá trình giảng dạy tôi mong được sự đóng góp ý kiến của các đồng nghiệp để hoàn thiện phương pháp dạy học các tiết luyện tập toán lớp 3 theo hình thức tổ chức hoạt động nhóm nhằm hoàn thiện các cách vận dụng các phương pháp dạy học toán sao cho có kết quả cao nhất
 Hạ Trung, ngày 10 tháng 3 năm 2007
 Người viết
 Trịnh Thị Hà