Sáng kiến kinh nghiệm Rèn kĩ năng viết đúng, viết đẹp cho học sinh lớp hai

 PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO QUẾ PHONG
 TRƯỜNG TH KIM SƠN
 KINH NGHIỆM : RÈN kü NĂNG VIẾT ĐÚNG, VIẾT ĐẸP
 CHO HỌC SINH LỚP HAI
 I, PhÇn më ®Çu
 Trẻ em đến trường là để được học đọc, học viết. Nếu phân môn tập đọc gúp trẻ biết đọc thạo thì phân môn tập viết, chính tả sẻ giúp trẻ viết thạo dẫn đến viết đúng mẫu- viết đẹp.Trẻ đọc thông viết thạo sẽ giúp trẻ tiếp thu bài nhanh hơn, tốt hơn. Kết quả việc rèn chữ viết cho học sinh không phải là ngày một, ngày hai mà có được. Mà đó là kết quả của một quá trình dày công khổ luyện của cô và trò, dưới sự dùi dắt,chăm sóc tận tình của cô giáo. 
 Trẻ đọc thông viết thạo sẽ giúp cho trẻ tiếp thu bài nhanh hơn tốt hơn. Cố thủ tướng Phạm Van Đồng đã từng nói: 
 “ Chữ viết cũng là một một biểu hiện của nếp người . Dạy cho học sinh viết đúng, viết cẩn thận, viết đẹp là góp phần rèn luyện cho các em tính cẩn thận, lòng tự trọng đối với mình cũng như đối với thầy và bạn đọc bài của mình’’.
 Học tốt tiếng Việt là học tốt các môn khác. Kỹ năng nghe ,nói, đọc viết là điều kiện và phương tiện cần thiết cho hoạt động học tập của học sinh.
- Đặc biệt ở lớp hai việc rèn cho học sinh kỷ năng viết đúng, viết đẹp là việc làm vô cùng cần thiết và quan trọng.Nó không những phục vụ tốt cho việc học tập của học sinh mà còn hình thành nết người. Sự cần thiết của việc rèn kỹ năng viết đúng, viết đẹp còn thể hiện ở mục tiêu, yêu cầu của môn học. 
 Cụ thể là;
Rèn kỷ năng viết cho học sinh.
Về tri thức:
 Biết viết các chữ hoa đúng theo quy định về hình dáng kích cỡ, quy trình viết
b)Về kỹ năng
Biết nối các chữ hoa với chữ thường trong một tiếng
Kết hợp dạy kỷ thuật viết chữ với rèn chính tả, mở rộng vốn từ, phát huy tư duy.
Góp phần rèn luyện những phầm chất như tính cẩn thận, óc thẩm mỹ, ý thức tự trọng và tôn trọng người khác.
-Kỷ năng viết chữ được rèn luyện ở hai mức độ:
+) Tập viết các chữ cái hoa: Viết đúng hình dáng, cấu tạo , quy trình viết.
+) Tập viết ứng dụng: Viết liền mạch các chữ cái, viết dấu phụ, dấu thanh ( trong phần luyện viết câu ứng dụng ,bài luyện viết và bài chính tả.)
-Học sinh chỉ có được kỷ năng viết chữ thật sự khi sản phẩm viết của các em viết đúng mẫu, rõ ràng, đúng tốc độ,có thẩm mỹ và thực hiện đúng các quy định vè tư thế ngòi viết , cách càm bút , để vở.
-Rèn kỷ năng viết chữ cho học sinh còn góp phần khắc phục tình trạng học sinh ngồi viết không đúng tư thế để lại di hại suốt đời cho các em như mắt cận, cong vẹo cột sống.
- Để đảm bảo mục tiêu, yêu cầu của môn học thì việc rèn kỹ năng viết đúng, viết đẹp cho học sinh lớp hai là việc làm hết sức cần thiết.
 II) THỰC TRẠNG CHỮ viÕt CỦA HỌC SINH LỚP HAI
-Ở giai đoạn đầu năm học, các em mới từ lớp một lên, làm quen với cách học mới ở lớp hai phỉa đọc nhiều viết nhiều. Hầu như phải đọc viết ở tất cả các môn học. Nên các em rất bỡ ngỡ, lúng túng khi thực hiện viết bài- viết chữ . Đặc biệt là viết các chữ hoa, nối chữ hoa sang chữ thường. Đa số các em viết chậm, không đúng mẫu, không đúng kích cở, không đều nét và không liền mạch kể cả chữ thường.
-Học sinh lựa chọn đủ các loại bút để viết, các em chưa tự chủ khi chọn bút viết.
 Qua thống kê khảo sát chữ viết đầu năm của lớp như sau:
+ học sinh viết không đúng mẫu 20/28 học sinh tỷ lệ 71%
+ Học sinh viết không đúng kích cở không đều nét, cầm bút không đúng và ngồi không đúng tư thế 8/28 học sinh tỷ lệ 29%
Mặt khác học sinh lớp hai còn các khó khăn như:
-Tri thức cử các em con thiên về nhận biết tổng quát nên khó tiếp thu kỹ thuật viết chữ, không có khả năng tự điều chỉnh chữ viết của mình cho đúng mẫu khi viết.
-Học sinh hiếu động, thiếu kiên trì, khó thực hiện các động tác đòi hỏi sự khéo léo, cẩn thận vì thể chữ của học sinh rất xấu.
 Trước tình trạng chữ viết của học sinh như thế. Tôi có nhiều băn khoăn trăn trở lo lắng, với phương châm” kỷ cương- Tình thương- Trách nhiệm’’. Tôi tìm hiểu qua tài liệu chuyên môn, tham gia các chuyên đề,tìm hiểu qua bạn bè đồng nghiệp. Tôi đã chuẩn bị cho mình một số biện pháp nhỏ để khắc phục những nhược điểm và rèn kỹ năng viết đúng, viết đẹp cho học sinh
 III) BIỆN PHÁP RÈN KỶ NĂNG VIẾT ĐÚNG ,VIẾT ĐẸP CHO HỌC SINH 
 Ở lớp hai việc dạy tập viết được phối hợp nhịp nhàng với dạy học : Chính tả , tập làm văn, toán, việc ghi bài vào vở các môn học và yêu cầu học sinh có vở thực hành viết đúng ,viết đẹp.
 Chia ra làm hai giai đoạn :
+) Ở giai đoạn dầu trọng tâm của việc dạy viết là dạy viết chữ cái và kết nối các chữ cái lại để ghi thành tiếng
+) Ở giai đoạn cuổi song song với việc rèn chữ viết hoa học sinh còn được rèn viết văn bản cụ thể là: 
 -Nhìn một đoạn văn, đoạn thơ chép lại cho đúng ( tập chép)
 -Nghe giáo viên đọc, học sinh viết bài vào vở( nghe- chép)
 Sau đây là một số bước cơ bản cần thực hiện nhịp nhành trong các tiết tập viết , luyện viết , chính tả là:
*Về tri thức: giáo viên cần dạy cho học sinh những khái niệm về dòng kẻ (đường kẻ) tương ứng với bao nhiêu ô li? Đặt bút ở đường kẻ nào? Dừng bút ở đường kẻ nào? Chữ cái đó có mấy nét? Tên gọi của các nét? Vị trí của dấu phụ, dấu thanh đặt ở đâu? Cách nối nét như thế nào? Từ đó hình thành cho học sinh những biểu tượng về hình dáng, độ cao, sự cân đối, tính thẩm mỹ của chữ viết. Ví dụ: Học sinh viết chữ O có hình dáng như hạt gạo, giáo viên cho học sinh xem chữ O mẫu rồi hỏi: Chữ O giống hình gì? - học sinh trả lời: Chữ O giống quả trứng gà, giống số 0 Từ đó, giáo viên cho học sinh so sánh và hướng dẫn học sinh viết đúng. 
* Về kỹ năng: Trước khi cho học sinh viết bài vào vở, giáo viên cần hướng dẫn học sinh về tư thế ngồi viết, cách cầm bút, để vở. 
a/ Tư thế ngồi viết: Ngồi ngay ngắn, lưng thẳng, không tỳ ngực vào cạnh bàn, đầu hơi cúi, mắt cách vở từ 25 - 30cm. Cánh tay trái đặt trên mặt bàn bên trái lề vở, bàn tay trái tỳ vào mép vở, giữ vở không xê dịch khi viết. Cánh tay phải cùng ở trên mặt bàn; khi viết bàn tay và cánh tay phải có thể dịch chuyển từ trái sang phải và từ phải sang trái dễ dàng. 
b/ Cách cầm bút: Cầm bút bằng 3 ngón tay của bàn tay phải: ngón trỏ, ngón cái và gón giữa. Đầu ngón trỏ đặt trên thân bút, đầu ngón cái giữ bên trái thân bút; đầu ngón giữa tựa vào bên phải thân bút. Khi viết 3 ngón tay này giữ bút, điều khiển bút dịch chuyển. Ngoài ra cần sự phối hợp của cổ tay, cánh tay, khuỷu tay khi viết. Tiếp theo, giáo viên dạy cho học sinh các thao tác viết chữ từ đơn giản đến phức tạp, dạy cho học sinh kỹ năng viết các nét, cách lia bút và cách nối nét. Đồng thời giúp học sinh xác định được khoảng cách, vị trí cỡ chữ trên vở kẻ ô li để hình thành kỹ năng viết đúng mẫu, rõ ràng và tiến tới là viết đẹp, viết nhanh. 
* Giáo viên viết mẫu: Việc viết mẫu của giáo viên là một thao tác trực quan trên bảng lớp giúp học sinh nắm bắt được quy trình viết từng nét của từng chữ cái. Do vậy, giáo viên phải viết chậm, đúng theo quy tắc viết chữ vừa giảng giải, phân tích cho học sinh. Khi viết mẫu, giáo viên cần tạo điều kiện để học sinh nhìn thấy tay của giáo viên viết từng nét chữ. Khi viết, giáo viên vừa kết hợp giảng giải, phân tích: đưa bút như thế nào? Thứ tự các nét viết ra sao? Giáo viên cũng cần chú ý phân tích cả cách viết dấu phụ và dấu thanh. 
* Hướng dẫn học sinh luyện tập viết: 
a. Luyện viết trên vở nháp, bảng lớp 
- Giáo viên cho vài em luyện viết trên bảng lớp, cả lớp viết ở vở nháp chữ cái và cụm từ mà giáo viên yêu cầu hoặc giáo viên có thể chọn cho học sinh viết những chữ khó viết mà học sinh hay viết sai. 
- Khi nhận xét chữ viết của học sinh, giáo viên cần cho học sinh quan sát lại chữ mẫu; giáo viên gợi ý để học sinh tự nhận xét chữ viết của mình và của bạn, biết tự tham gia chữa lại những chỗ đã viết sai. 
- Giáo viên chữa lỗi sai chung bằng cách viết lại chữ đúng ngay bên cạnh chữ viết của học sinh, tránh viết đè lên chữ viết sai của học sinh. 
b.Luyệnviết bài vào vở 
- Giáo viên yêu cầu học sinh viết chữ gì? Từ gì? Câu gì? Cỡ chữ nào? Viết mấy dòng? 
- Trước khi cho học sinh viết bài; giáo viên nên hướng dẫn lại tư thế ngồi viết, cách cầm bút, nhắc nhở học sinh trước khi viết: đặt bút ngay điểm bắt đầu viết, viết chữ đúng nét, đúng độ cao của các nét, các chữ, khoảng cách giữa các chữ, các cụm từ. 
- Học sinh thực hành viết bài vào vở. Giáo viên theo đõi, uốn nắn cho một số em có chữ viết còn xấu. Có thể, giáo viên cầm tay hướng dẫn cho học sinh viết 1 đến 2 chữ đầu tiên. 
c. Chấm, chữa bài: 
- Giáo viên chấm điểm từ 5 - 7 bài tại lớp. Giáo viên kết hợp chấm điểm những học sinh có chữ viết xấu và những học sinh rèn viết chữ đẹp. Số bài viết của các học sinh còn lại, giáo viên thu về nhà chấm để kịp thời chữa cách viết của học sinh ở tiết sau. 
- Giáo viên chữa những lỗi học sinh sai phổ biến, hướng dẫn kỹ lại cách viết của chữ cái đó để học sinh khắc sâu cách viết một lần nữa. 
- Cho cả lớp xem bài viết đẹp. Kịp thời động viên, khích lệ những học sinh có chữ viết tiến bộ. Tuyên dương những học sinh có bài viết đẹp. 
- Giáo viên chia lớp thành 4 nhóm nhỏ, cho học sinh thi đua giữa các nhóm, nhóm nào có nhiều bài viết đẹp, nhóm đó nhận được cờ thi đua. 
- Hàng tháng, giáo viên chấm điểm vở sạch, chữ đẹp cho từng học sinh sơkết thi đua. 
d. Củng cố bài: 
Giáo viên có thể củng cố bằng nhiều hình thức sau:
- Giáo viên yêu cầu học sinh viết lại những chữ cái đã viết trên bảng lớp.
- Cho học sinh thi viết chữ cái giữa các nhóm.
- Hoặc có thể dùng các nét rời rồi cho học sinh thi ghép các nét chữ với nhau để tạo thành chữ cái đã học.
- Phối hợp viết chữ với các môn học khác. 
- §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu, yªu cÇu m«n häc, ®Ó gióp häc sinh kh¾c phôc nh÷ng nh­îc ®iÓm trªn, ng­êi gi¸o viªn ph¶i cã ®øc tÝnh kiªn tr×, tËn t×nh. Sù nhiÖt t©m, chu ®¸o cña gi¸o viªn lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng ®Ó c¶i thiÖn t×nh tr¹ng ch÷ viÕt cña häc sinh.
- Häc sinh cã viÕt ®óng, viÕt ®Ñp hay kh«ng lµ tuú thuéc rÊt nhiÒu ë c¸ch cÇm bót vµ t­ thÕ ngåi viÕt. Bëi v× cÇm bót kh«ng ®óng c¸ch c¸c em rÊt khã ®iÒu khiÓn, dÞch chuyÓn ngßi bót khi viÕt. T­ thÕ ngåi viÕt kh«ng hîp lý, c¸c em cói s¸t vë, ®Çu nghiªng sang mét bªn lµm c¸c em chãng mÖt mái. V× thÕ viÖc lµm ®Çu tiªn cña gi¸o viªn lµ h­íng dÉn, ®iÒu chØnh c¸ch cÇm bót vµ t­ thÕ ngåi viÕt cho häc sinh. ViÖc lµm nµy ph¶i ®­îc gi¸o viªn quan t©m ë tÊt c¶ c¸c giê häc, m«n häc.
- MÆt kh¸c, ®Ó thùc hiÖn tèt viÖc rÌn luyÖn kü n¨ng viÕt ch÷ cho häc sinh, khi d¹y tËp viÕt gi¸o viªn cÇn tu©n theo nguyªn t¾c c¬ b¶n lµ coi viÖc d¹y tËp viÕt lµ h×nh thµnh mét kü n¨ng cho häc sinh. ViÖc rÌn luyÖn kü n¨ng ®ßi hái ng­êi häc ph¶i cã ®­îc tri gi¸c chÝnh x¸c s¶n phÈm, n¾m v÷ng thao t¸c kü thuËt vµ kiªn tr× lÆp ®i lÆp l¹i thao t¸c ®ã. Do ®ã, khi rÌn luyÖn kü n¨ng viÕt ch÷, häc sinh ph¶i n¾m ®­îc h×nh d¸ng, ®Æc ®iÓm tõng ch÷ c¸i, c¸c thao t¸c viÕt c¸c ch÷ c¸i, nhãm ch÷ c¸i vµ ph¶i luyÖn tËp liªn tôc, nhiÒu lÇn trªn vở nháp, vë tËp viÕt.
- §Ó ®¶m b¶o yªu cÇu nèi ch÷ vµ ®¶m b¶o tèc ®é viÕt, gi¸o viªn ph¶i chó ý ®Õn viÖc viÕt liÒn m¹ch. ViÕt liÒn m¹ch lµ viÕt tÊt c¶ c¸c h×nh c¬ b¶n cña ch÷ c¸i trong mét ch÷ ghi tiÕng råi sau ®ã míi ®Æt dÊu (kÓ c¶ dÊu phô vµ dÊu thanh).
- Khi tiÕn hµnh d¹y tËp viÕt, gi¸o viªn cÇn chó ý sö dông tèt c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y häc ®Æc tr­ng cña bé m«n nh­:
Ph­¬ng ph¸p trùc quan: Gi¸o viªn kh¾c s©u biÓu t­îng vÒ ch÷ cho c¸c em b»ng nhiÒu con ®­êng: kÕt hîp m¾t nh×n, tai nghe, tay luyÖn tËp. Ch÷ mÉu lµ h×nh thøc trùc quan ë tÊt c¶ c¸c bµi tËp viÕt. §©y lµ ®iÒu kiÖn ®Çu tiªn ®Ó c¸c em viÕt ®óng. ChÝnh v× thÕ mµ ch÷ viÕt mÉu cña gi¸o viªn l¹i ®Æc biÖt quan träng. Cho nªn, tr­íc khi d¹y mét tiÕt tËp viÕt, gi¸o viªn cÇn chuÈn bÞ chu ®¸o tõ viÖc rÌn luyÖn ch÷ viÕt (cã c¶ vë luyÖn viÕt cña gi¸o viªn) ®Õn c¸c khung kÎ, dßng kÎ ®Æt ë b¶ng líp ®Ó gi¸o viªn viÕt mÉu vµ h­íng dÉn häc sinh viÕt.
Ph­¬ng ph¸p ®µm tho¹i gîi më: Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc sö dông chñ yÕu ë giai ®o¹n ®Çu cña tiÕt häc. Gi¸o viªn dÉn d¾t häc sinh tiÕp xóc víi ch÷ c¸i sÏ häc b»ng mét hÖ thèng c©u hái, tõ viÖc hái vÒ cÊu t¹o cña ch÷, ®é cao, kÝch th­íc ®Õn viÖc so s¸nh nÐt gièng vµ kh¸c nhau gi÷a c¸c ch÷ c¸i ®· häc víi ch÷ c¸i ®ang ph©n tÝch.
Ph­¬ng ph¸p luyÖn tËp: ViÖc rÌn luyÖn kü n¨ng viÕt ch÷ ph¶i ®­îc tiÕn hµnh ®ång bé ë líp còng nh­ ë nhµ, ë m«n tËp viÕt còng nh­ m«n chÝnh t¶. Cã c¸c h×nh thøc luyÖn tËp c¬ b¶n nh­: ViÕt ë b¶ng líp, vở nháp, ë vë tËp viÕt vµ ë c¸c m«n häc kh¸c. CÇn tËn dông viÖc viÕt c¸c bµi häc, bµi lµm ë c¸c m«n häc kh¸c ®Ó häc sinh tËp viÕt.
- CÇn khuyÕn khÝch, ®éng viªn c¸c em luyÖn viÕt thªm ë vë thùc hµnh luyÖn viÕt, vë luyÖn viÕt ch÷ ®Ñp hay sö dông vë 4 dßng li ®Ó viÕt l¹i nh÷ng bµi v¨n, bµi th¬ mµ c¸c em yªu thÝch. Song song víi viÖc luyÖn tËp cña häc sinh, ph¶i cã sù kiÓm tra, uèn n¾n, gióp ®ì, ®éng viªn cña gi¸o viªn gióp c¸c em viÕt ®óng kÝch cì ch÷, ®Òu nÐt vµ viÕt ®Ñp. §Æc biÖt gi¸o viªn cÇn ph¸t hiÖn, tuyªn d­¬ng kÞp thêi nh÷ng tiÕn bé dï lµ nhá nhÊt cña c¸c em ®Ó c¸c em phÊn khëi, tù tin thùc hiÖn tèt h¬n n÷a.
- Sù nghiªm kh¾c cña gi¸o viªn vÒ chÊt l­îng ch÷ viÕt ë tÊt c¶ c¸c m«n häc lµ cÇn thiÕt. Cã nh­ thÕ, viÖc luyÖn tËp ch÷ viÕt míi ®­îc cñng cè ®ång bé, th­êng xuyªn.
- §Ó rÌn luyÖn ch÷ viÕt cho häc sinh, tr­íc tiªn gi¸o viªn ph¶i lµ mét tÊm g­¬ng s¸ng cho häc sinh noi theo, tøc lµ ch÷ viÕt cña gi¸o viªn ë bÊt cø n¬i ®©u còng ®Òu ph¶i chuÈn mùc, ®óng mÉu, ®Òu nÐt, ®óng qui tr×nh vµ ®Ñp.
- ViÖc rÌn luyÖn kü n¨ng viÕt ch÷ cho häc sinh lµ mét qu¸ tr×nh l©u dµi vµ ph¶i cã sù phèi hîp cña gia ®×nh c¸c em. Gia ®×nh th­êng xuyªn theo dâi, ®éng viªn, nh¾c nhë, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c em luyÖn tËp thêm ë nhµ.
- Gi¸o viªn cÇn lu«n nh¾c nhë häc sinh “NÐt ch÷ lµ nÕt ng­êi” vµ cÇn nghiªm kh¾c ®Ó c¸c em sím lµm quen víi nÒ nÕp kØ luËt v¨n ho¸. Lµm sao cho viÖc ngåi viÕt ®Ñp, cÇm bót ®Ñp, viÕt ch÷ ®Ñp trë thµnh niÒm vui vµ tù hµo cña c¸c em.
IV. KÕt qu¶ ®¹t ®­îc:
Qua 1 n¨m ¸p dông kinh nghiÖm trªn ®· ®em l¹i kÕt qu¶ thËt kh¶ quan. §a sè häc sinh trong líp ®Òu cã ch÷ viÕt ®Ñp, ®óng mÉu vµ ®Òu nÐt .KÕt qu¶ cuèi n¨m đạt nh­ sau:
-Số học sinh viết chữ đẹp của lớp 8/28 học sinh, tỷ lệ 28,6 %
-Số học sinh viết đúng mẫu, đúng kích cở 14/28 học sinh , tỷ lệ 50%
-Số học sinh viết không đúng cở chữ , không đều nét 6/28 học sinh, tỷ lệ 21, 4%
 V) KẾT LUẬN:
 Kết quả rèn chữ viết cho học sinh, là kiết quả của một quá trình dày công khổ luyện của cô và trò trong quá trình học ở tiều học.
 Nhìn trang vở của học sinh với những dòng chữ dều tăm tắp, sạch sẻ thì cả cha mẹ và thầy cô đều dấy lên một niềm tin vào tương lai của trẻ.
 Víi viÖc ¸p dông nh÷ng gi¶i ph¸p võa nªu ch¾c ch¾n sÏ ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan. Bëi v× viÖc rÌn luyÖn kü n¨ng viÕt ch÷ cho häc sinh kh«ng nh÷ng gióp c¸c em hoµn thµnh ®­îc môc tiªu, yªu cÇu cña m«n häc mµ cßn gãp phÇn h×nh thµnh nh©n c¸ch, tÝnh cÈn thËn, thÈm mÜ cho c¸c em. V× thÕ sù nghiªm kh¾c cña gi¸o viªn vÒ chÊt l­îng ch÷ viÕt ë tÊt c¶ c¸c m«n häc lµ v« cïng cÇn thiÕt. ViÖc lµm nµy ®ßi hái ë ng­êi gi¸o viªn ngoµi nh÷ng hiÓu biÕt vÒ chuyªn m«n cßn cÇn cã sù kiªn tr×, cÈn thËn vµ lßng yªu nghÒ, mÕn trÎ, tÊt c¶ v× häc sinh th©n yªu
 Người thực hiện
 Đào Thị Đông