Một số giải pháp nhằm giúp học sinh nắm vững âm, vần phân môn học vần lớp 1

Lời nói đầu
Muốn giúp cho việc giảng dạy và học đạt kết quả cao theo mong muốn. Người giáo viên dạy lớp 1 nói riêng và giáo viên tiểu học nói chung. Luôn tìm tòi ra phương pháp giảng dạy và hình thức tổ chức lớp học sinh động hào hứng trong mỗi một tiết dạy. Như chúng ta đã biết học sinh lớp một lần đầu tiên đến lớp với bao cái mới lạ bỡ ngỡ về trường ,lớp , về thầy cô, bạn bè, và cả với các môn học. Nhất là môn tiếng việt phân môn học vần.Về phương diện lý luận nhiệm vụ của phân môn học vần là cung cấp cho học sinh hệ thống âm tiếng việt và các dạng chữ ghi âm, vần, học vần còn dạy cho học sinh biết ghép phụ âm đầu với vần thanh để tạo thành tiếng mới, nghe và nhắc lại các âm vần viết được các tiếng, từ đó. Học sinh bước đầu có ý thức viết đúng chính tả làm giàu vốn từ cho mình. Xuất phát từ nhiệm vụ quan trọng của phân môn học vần. Với đề tài “ Một số giải pháp nhằm giúp học sinh nắm vững âm ,vần phân môn học vần lớp 1” .Để nâng cao chất lượng dạy và học phân môn học vần. Xin giới thiệu để quý thầy cô và cùng bạn bè đồng nghiệp tham khảo .
 Rất mong được sự đóng góp của quý thầy cô và bạn bè đồng nghiệp để đề tài được hoàn chỉnh hơn .
 Xin chân thành cảm ơn !
PHẦN I : ĐẶT VẤN ĐỀ
I / LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Nhằm giúp cho sự nghiệp giáo dục ở địa phương ngày một đi lên . Đạt được mục tiêu giáo dục của ngành .Đáp ứng được nguyện vọng của phụ huynh học sinh đạt được kết quả cao về chất lượng học tập môn tiếng việt phân học vần của con em mình .
Việc xác định học sinh lớp một là nhân vật trung tâm của toàn bậc tiểu học trong nhà trường .Thầy giáo, cô giáo là điều kiện cơ bản và quyết định chất lượng giáo dục cho học sinh .
Trong chương trình học lớp 1 môn học vần gồm có đọc và viết là quan trọng nhất đối với các em ,là cơ sở để tiếp thu các môn học khác .Ta có thể nói lớp một là “Nền tảng và nền móng của một ngôi nhà vững chắc”. Như ta biết học sinh bắt đầu vào lớp một các em còn bỡ ngỡ trước bao cái mới lạ về trường, lớp, làm quen với các môn học .Nhất là môn học vần còn khó với các em .Làm sao để các em nắm chắc các âm, vần . Cấu tạo của âm, vần một cách chắc chắn cho các em đọc thông viết thạo và dễ dàng tiếp thu các môn học khác thông qua đọc vàø viết.
Với đề tài “Một số giải pháp nhằm giúp học sinh nắm vững âm, vần phân môn học vần lớp một” sẽ giúp các em nắm chắc âm,vần,đọc to,chính xác khi ghép các phụ âm đầu với vần, thanh tạo thành tiếng mới .
II/ MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
- Qua theo dõi tình hình học tập của các lớp nhìn chung các em học sinh còn chưa nắm chắc các âm ,vần và quy trình đánh vần khi gặp các vần nhiều âm ghép lại .
- Qua thăm dò khảo sát bằng cách trao đổi ,vấn đáp với các giáo viên chủ nhiệm khối lớp 1. Do một lớp học quá nhiều học sinh nên giáo viên 
không thể nào kiểm tra hết được trong một buổi học.Nếu có thì học sinh không tập trung đọc bài mà chỉ nhìn vào tranh đọc xuông.
- Qua phỏng vấn học sinh thì các em không ghép, đọc được.Vì vậy một số giải pháp nhằm giúp học sinh nắm vững âm, vần phân môn học vần lớp một.Để các em xác định được vần và đọc bài được tốt hơn .
III/ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU.
Để giúp các em nắm chắc âm và vần và cách đọc mỗi khi gặp các vần nhiều âm ghép lại ,đọc một cách lưu loát ,không còn lúng túng. Với một số biện pháp như sau :
a/ Hình thức tổ chức : Hình thành bảng âm và vần theo thứ tự các bài trong SGK Tiếng Việt tập 1-Tiếng Việt tập 2.
b/- Phương pháp tổ chức : Tổ chức theo nhóm ,theo tổ ,theo cá nhân có nhóm trưởng , lớp trưởng ,lớp phó học tập giúp đỡ . Giáo viên là người chỉ đạo hoạt động chung của học sinh .
c/ Hiệu quả : Học sinh đọc bài tốt ,yêu thích môn học tham gia vào các tiết học bài mới rất sôi nổi hăng hái phát biểu ý kiến .
PHẦN II : NỘI DUNG
I/ CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
1/ Giúp học sinh nắm chắc các âm, vần chữ cái và dấu thanh.
Ơû lớp một mỗi học sinh đều có một bộ chữ ghép vần đựng trong một hộp lớn mà thời khóa biểu ngày nào cũng có 2 tiết học vần trong một buổi học kéo dài trong 24 tuần học. Là điều kiện cơ bản để các em làm quen tiếp xúc với tiếng việt .
Các bài làm quen với âm vần và chữ cái ,dấu thanh được bắt đầu từ bài 1 đến bài 28. Để các em nắm chắc phần âm và chữ cái thì ngay tiết học đầu tiên bài các nét cơ bản .Giáo viên phải dạy cho học sinh nắm được một cách chắc chắn .Bởi vì các chữ cái và phụ âm đều được tạo thành từ các nét cơ bản . Muốn được điều đó thì giáo viên phải dùng nhiều phương pháp và đồ dùng trực quan cho học sinh khắc sâu vào trong trí não của trẻ. Giáo viên luôn cởi mở gợi ý để các em mạnh dạn hỏi tránh cáu gắt khi học sinh hỏi .Nếu làm như vậy sẽ gây cho các em sợ và học sinh có thái độ lánh xa cô giáo.Khi đó giáo viên khó lòng mà gần gũi được các em .
Về cách thức cần phải phối hợp nhiều biện pháp cùng lúc .
* Trước hết cần cho học sinh nắm chắc cấu tạo của các nét cơ bản.
Ví dụ :Khi dạy bài 2: âm b
- Giáo viên cần cung cấp cho học sinh âm b được tạo thành gồm có 2 nét cơ bản, đó là nét sổ thẳng và nét cong hở trái.
- Giáo viên yêu cầu học sinh phát âm nhiều lần ,nêu cấu tạo lại các nét cho nhớ lâu.
- Khi học đến bài các dấu thanh \ , / , ?, ~ , . cho học sinh nắm chắc vị trí các dấu thanh và cách đặt dấu thanh trên tiếng.
Để các em học thuộc và nhớ lâu giáo viên viết tất cả các chữ cái và phụ âm đầu từ bài 1 đến bài 28 hoàn thành một bảng phụ lục số 1 (có kèm theo đề tài ) treo ở các góc lớp học trước buổi học giáo viên yêu cầu các 
nhóm trưởng, tổ trưởng, kiểm tra các bạn trong nhóm của mình dưới sự đôn đốc kiểm tra của giáo viên .
Rèn cho học sinh bằng nhiều hình thức đọc khác nhau nhưng tổ chức cho học sinh tìm âm mới trong tiếng mới thì mang lại kết quả cao hơn học sinh nhớ bài lâu hơn .
Ví dụ : Tìm dấu thanh \ / ? ~ . trong một số tiếng giáo viên viết trên bảng phụ .
Qua ví dụ học sinh tìm rất nhanh và chính xác khi các tiếng mang dấu thanh do giáo viên yêu cầu.
2/ Giúp học sinh nắm chắc vần và chữ ghi vần:
Trước tiên phải cho học sinh hiểu sâu về cấu tạo của vần được tạo nên bởi các âm.
Ví dụ :Khi dạy bài 29 vần ia
Vì đây là bài đầu tiên hình thành cho học sinh có khái niệm ban đầu về vần và mối quan hệ giữa âm và vần.
- Giáo viên dùng phương pháp gợi mở và đàm thoại.
Vần ia:
Hỏi :Bạn nào cho cô biết vần ia có mấy âm ?
Học sinh trả lời :Vần ia gồm có 2 âm .
Hỏi :Bạn nào cho cô biết vần ia gồm có âm nào đứng trước âm nào đứng sau ?
Học sinh ï nhìn lên bảng tự nêu được âm i đứng trước,âm a đứng sau .
*Vậy âm i và âm a các con đã được học chưa?
Học sinh trả lời : Đã học rồi.
Hỏi : âm i đã học trong tiếng khóa gì ?
Học sinh nhớ lại và nêu tiếng khóa bi .
Hỏi : âm a đã học trong tiếng khóa nào?
Học sinh nhớ lại và nêu trong tiếng khóa cá .
*Giáo viên cho học sinh nhận ra mối quan hệ của âm và vần.
Âm i và âm a đã được học rồi nhưng 2 âm không đứng cạnh nhau mà đứng tách riêng ra có kèm theo âm khác đứng trước . Bài học hôm nay 2 âm i và âm a đứng cạnh nhau . âm i đứng trước âm a đứng sau tạo thành một vần mới là vần ia
* Hướng dẫn học sinh cách phát âm một vần.
Đánh vần : i – a- ia .âm nào đứng trước các con đọc trước ,âm nào đứng sau các con đọc sau .
Học sinh đọc trơn : ia
Hướng dẫn viết một vần yêu cầu các con chữ phải nối liền với nhau ,âm nào đứng trước ta viết trước âm nào đứng sau ta viết sau .
- Để các em nắm chắc được các vần giáo viên tổ chức cho chơi trò chơi theo nhóm ,cá nhân ,cho các em tìm một số tiếng mang vần ia.
- Tìm vần ia trong một đoạn văn ngắn trên bảng phụ và yêu cầu học sinh lên gạch chân vần hôm nay học.Sau mỗi lần học sinh gạch đúng giáo viên nên nhận xét tuyên dương bằng nhiều hình thức để các em biết mình tìm đúng là giỏi gây hứng thú học tập cho các em .
Ví dụ : Tìm vần ia trong đoạn văn bài “cái nhãn vở” .
Rèn cho học sinh bằng nhiều cách để cho các nhận biết vần mới nhưng kết quả rèn cho các em đọc theo nhóm ,cá nhân ,tổ thì học sinh nhớ lâu hơn bằng cách .
Soạn và ghi chép các vần giống nhau thành một hàng, một nhóm, trong một tờ giấy Rô-ki ,bảng phụ số 2 (có kèm theo đề tài ) treo ở các góc lớp, các nhóm ,tổ ,và yêu cầu học sinh kiểm tra chéo lẫn nhau mà bản thân học sinh cũng có một tờ như vậy do giáo viên phát cho .
3/ Cách hình thành bảng âm , bảng vần.
 Đối với học sinh lớp một các em phải đọc thuộc các âm và vần một cách chắc chắn thì các em mới đọc thông viết thạo .
 Do đó vận dụng sắp xếp các bảng chữ cái phụ âm đầu vần theo thứ tự từng bài trong sách giáo khoa Tiếng Việt 1 –Tiếng Việt tập 2.
 -Phần âm và chữ ghi âm dấu thanh gồm các bài từ 1 đến bài 28 .
-Phần vần gồm có các bài từ 29 đến bài 103.
3.1/ Hình thành bảng âm.
 e b \ / ? ~ . ê v l h o c ô ơ i a ă
 â n m d đ t th u ư x ch s r k
 kh ph nh g gh qu gi ng ngh y tr .
 ... ươt .
* Các vần kết thúc bằng c : có 10 vần
oc ac ăc âc uc ưc ôc uôc iêc ươc
* Các vần kết thúc bằng ch có : 3 vần
ach ich êch
* Các vần kết thúc bằng p: có 12 vần :
op ap ăp âp ôp ơp ep êp ip up iêp ươp
* Các vần bắt đầu bằng o: có 12 vần :
oa oe oai oay oan oăn oang oăng oanh oach oat oăt
* Các vần bắt đầu u có 10 vần :
uê uy ươ uya uân uyên uât uyêt uynh uych .
* Tất cả có 124 vần.
Hằng ngày khi dạy tới bài nào thì các em đánh dấu (x)vào đúng vần đó bằng bút chì .Không những học sinh đọc được vần ngày hôm đó mà còn đọc được trước vần ngày hôm sau vì các em đã nắm chắc được quy trình đánh vần và các âm . Nhờ vào đó mà giáo viên tiến hành dạy bài mới một 
cách dễ dàng học sinh nắm bài nhanh hơn đọc tốt hơn .Cứ như vậy cho đến hết 124 vần .
4/ Cách sử dụng bảng âm và vần
 4.1/ Trên lớp :
 a/ Giáo viên :
Ngoài việc sử dụng SGK và SGV dùng thêm bảng âm và vần. Giáo viên treo bảng âm và vần lên bảng theo thứ tự như bảng phụ lục (có đính kèm theo đề tài ) để cũng cố và kiểm tra. Phô tô phát cho mỗi em học sinh 1 bảng âm và vần hướng dẫn học sinh bao bọc cẩn thận ghi tên học sinh để bảo quản lâu dài. Giáo viên thực hiện như trên cho đến hết phần âm và chuyển sang phần vần. Từ tuần 1 đến tuần 24 theo phân phối chương trình năm học 2007-2008. Sau khi học xong một buổi giáo viên tổ chức cho học sinh đọc lại cả các âm, vần đã được học trong tuần khoảng 10 phút để kiểm tra .
 b/ Đối với học sinh :
Chia đôi bạn cùng bàn kiểm tra chéo lẫn nhau vào các đầu giờ buổi học, giờ ra chơi, dưới sự điều khiển của lớp phó học tập, lớp trưởng, giáo viên 
 4.2/ Về nhà :
- Học sinh học thuộc lòng trong SGK và còn phải học thuộc lòng phiếu học tập do giáo viên phô tô .
- Tự kiểm tra kĩ năng đọc âm vần và uốn nắn chữ viết cách trình bày một bài viết và luyện tính cẩn thận ,đọc nhanh, đọc chính xác.
 - Nhờ phụ huynh hoặc anh chị kiểm tra kĩ năng đọc theo thứ tự trong bảng vần.
5/ Tổ chức trò chơi học tập phù hợp với nội dung bài học và điều kiện thực tế của lớp.
5.1/ Kích thích sự tìm tòi của học sinh :
Bằng cách đưa ra những trò chơi học tập gây hứng thú cho các em .
Ví dụ : Trò chơi vòng tròn kì diệu
Để dạy bài ôn tập các vần kết thúc bằng n trong tuần .
 a/ Chuẩn bị : các vần kết thúc bằng n
on an ăn ân ôn ơn en ên in un iên yên uôn ươn. Gắn ở vòng ngoài vòng tròn kì diệu . Vòng trong gắn mũi tên cho học sinh lên quay ngẫu nhiên nếu mũi tên trúng vần nào thì đọc to vần đó.
 b/ Cách chơi : Tổ chức cho học sinh chơi theo cá nhân , thi đua giữa các nhóm, tổ, cả lớp.
 5.2/ Rèn cho học sinh tính tự suy nghĩ tư duy tập trung vào từng tiết dạy
Trong từng tiết dạy phải để cho học sinh tự suy nghĩ và tư duy thì các em nhớ bài lâu và cảm thấy hứng thú và tự tin khi các em làm được
Ví dụ : Khi dạy bài ôn tập vần kết thúc bằng m bài 67
Trước khi vào tiết dạy phát cho mỗi học sinh một phiếu học tập yêu cầu học sinh nhớ và ghi lại các vần đã học trong tuần kết thúc bằng m .Sau đó giáo viên thu phiếu lại và nhận xét nếu em nào ghi lại đúng đủ các vần thì được tuyên dương trước lớp .
 5.3/ Xây dựng nề nếp học tập .
Bằng nhiều biện pháp thi đua khen thưởng kịp thời được duy trì suốt năm học .
Biết quan tâm đến từng tiết dạy và có ý thức xây dựng nội dung bài học sử dụng tranh ảnh ,trò chơi ,khen thưởng đúng lúc, đúng chỗ ,đúng nội dung ,tổ chức lớp học sôi động ,thoải mái ,nhẹ nhàng ,gần gũi các em mỗi khi gặp khó khăn và được sự quan tâm chăm sóc của cô . Có như vậy thì người giáo viên lớp một mới thu được kết quả cao về học tập của học sinh mình .
Mỗi bài học giáo viên phải soạn ra một kế hoạch cụ thể trò chơi phải đảm bảo thu hút học sinh lớp một .
Ở mỗi tiết học để các em tham gia vào trò chơi chuẩn bị một tấm bìa cứng có các ô nhỏ ghi tên học sinh trong lớp.Khi học sinh trả lời đúng, phát biểu ý kiến đúng, thì được cắm một bông hoa điểm 10 nhỏ vào ô chữ tên của mình .
 * Hình thức thi đua theo cá nhân .
Cuối tuần vào tiết sinh hoạt chủ nhiệm yêu cầu lớp trưởng, lớp phó học tập lên đếm và tổng kết bông hoa điểm 10 trong tuần .Tuyên dương những em đạt bông hoa điểm 10 bằng tiền quỹ lớp sau khi đánh giá nhận xét bông hoa điểm 10 của mỗi học sinh. Nên tuyên bố phần thưởng kỳ tới để học sinh cố gắng hơn chăm học hơn phần thưởng tùy theo từng tuần. Dù chỉ là cuốn tập, cây thước, bút chì, bút mực,màu tô,giấy màu ,hồ dán ,kéo . Nhưng các em rất mừng và hảnh diện vì đó là phần thưởng của cô .
 5.4/ Thường xuyên sử dụng đồ dùng dạy học .
Nắm được tâm lý của học sinh lớp một để đạt được kết quả cao trong một tiết dạy đồ dùng dạy học cần đẹp ,màu sắc sặc sỡ ,hoa lá gây sự chú ý cho các em. Giới thiệu đúng không gây sự phân tán tư tưởng trong tiết dạy .Trong một tiết dạy mà giáo viên sáng tạo và sử dụng đồ dùng trực quan trong từng phần thì các em rất sôi nổi hào hứng lý thú tự tin và điểm 10 mỗi lần đạt được các em nhận thức rất sâu trong trí nhớ .
II/ KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC.
Sau nhiều năm nghiên cứu và áp dụng những kinh nghiệm để dạy môn học vần “Một số giải pháp nhằm giúp học sinh nắm vững ,âm vần phân môn học vần lớp một”
Kết quả cho thấy chất lượng học môn học vần đã đảm bảo tốt .Đến thời điểm này tháng 3 học sinh trong lớp 1A1 đã đạt được 97% trên trung bình vềø điểm học lực môn Tiếng Việt .Trong đó khá , giỏi chiếm trên 70%.
*Trước khi áp dụng SKKN
*Sau khi áp dụng SKKN
Xếp loại
Số lượng
%
Số lượng
%
Giỏi
4
12,5
10
31,2
Khá
5
15,6
11
34,5
Trung bình
17
53,1
10
31,2
Yếu 
6
18,8
1
3,1
PHẦN III: KẾT LUẬN
I / KẾT LUẬN
Điều rút ra ở đây là muốn dạy học tốt môn học vần giáo viên cần thực hiện đúng nhiệm vụ sau .
-Nắm vững đặc trưng bộ môn giảng dạy đúng phân phối chương trình với tất cả lương tâm tránh nhiệm của một người thầy ,người cô .
-Đôn đốc ban cán sự lớp trong việc quản lý các bạn học tập theo nhóm theo tổ ,cá nhân .
-Truy bài đầu giờ đưa ra các hình thức thi đua chỉ tiêu phấn đấu để các em hăng hái vươn lên. 
-Kết hợp với phụ huynh học sinh với tổ khối và BGH nhà trường để có điều kiện bồi dưỡng phụ đạo những em chậm tiến bộ và những em có hoàn cảnh khó khăn . 
-Xây dựng một lớp học nề nếp đoàn kết giáo viên và học sinh cùng quyết tâm dậy tốt và học tốt .
-Kết hợp với BGH và chính quyền địa phương tạo điều kiện vận động trẻ em học sinh 5 tuổi .Đặc biệt là học sinh dân tộc được qua lớp mẫu giáo thì khi lên lớp một các em không còn bỡ ngỡ với lớp học và cô giáo cùng bạn bè học tập sẽ thu bài tốt hơn .
II / KIẾN NGHỊ
- Đối với phòng giáo dục : Rất mong sự hỗ trợ về kinh phí và đề ra các phong trào thi đua đối với những học sinh có thành tích cao trong học tập .
- Đối với trường : Cần quan tâm và tạo điều kiện giúp đỡ những học sinh chậm tiến bộ có thành tích vươn lên trong học tập .
- Đối với tổng phụ trách : Cần tham mưu với BGH làm tốt công tác sao nhi đồng phụ trách các chi giúp các em cùng nhau đoàn kết tiến bộ trong học tập .	
- Đối với phụ huynh học sinh : Cần quan tâm và thường xuyên trao đổi với giáo viên chủ nhiệm về việc học tập của con em mình . Để tìm ra một biện pháp dạy tốt cho đứa con thân yêu của mình . 
 Một lần nữa xin chân thành cảm ơn BGH nhà trường , thầy tổng phụ trách đội cùng các thầy cô tổ khối 1 Trường Tiểu Học Tân Thành A và các bậc phụ huynh đã giúp đỡ trong quá trình hoàn thành đề tài nghiên cứu này ./.
 Tân Thành , ngày ..thángnăm 2008 .
 Người thực hiện :
 Nguyễn Thị Hà
MỤC LỤC
Lời nói đầu 	 Trang 1
Phần I : Đặt vấn đề.	 Trang 2
I / Lý do chọn đề tài . 	 Trang 2
II / Mục đích nghiên cứu .	 Trang 2
III/ Nhiệm vụ nghiên cứu. 	 Trang 3
PhầnII :Nội dung 	 Trang 4
I / Các giải pháp thực hiện . 	 Trang 4
1/ Giúp học sinh nắm chắc âm ,chữ cái và dấu thanh . 	 Trang 4
2 / Giúp học sinh nắm chắc vần và chữ ghi vần .	 Trang 5
3 / Cách hình thành bảng âm và bảng vần .	 Trang 7
4/ Cách sử dụng bảng âm và bảng vần . 	 Trang 9
5/ Tổ chức trò chơi học tập phù hợp với nội dung bài học 	 Trang 10
 và điều kiện thực tế của lớp . 	 
II/ Kết quả đạt được .	 Trang 12
Phần III: kết luận 	 Trang 13
I / Kết luận	 Trang 13
II / Kiến nghị 	 Trang 13
Bảng phụ lục số 1
(Rèn kỹ năng đọc)
Tên học sinh :
Lớp: 	
Trường :
BẢNG ÂM VÀ CHỮ
e b \ / ? ~ . ê v l h o c ô ơ i a n m d đ t th u ư x ch s r k kh ph nh g gh qu gi ng ngh y tr ă â
Bảng phụ lục số 2
(Rèn kỹ năng đọc)
Tên họcsinh :	
Lớp:	
Trường :
BẢNG VẦN
ia ua ưa oi ai ôi ơi ui ưi uôi ươi . 
ay ây. 
eo ao. 
au âu iêu yêu ưu ươu . 
on an ân ăn ôn ơn en ên in un iên yên uôn ươn. 
ong ông ăng ung ưng eng iêng uông ương ang. 
anh inh ênh. 
om am ăm âm ôm ơm em êm im um iêm yêm uôm ươm
ot at ăt ât ôt ơt et êt ut ưt it iêt uôt. 
oc ac ăc âc uc ưc ôc uôc iêc ươc. 
ach ich êch. 
op ap ăp âp ôp ơp ep êp ip up iêp ươp. 
oa oe oai oay oan oăn oang oăng oanh oach oat oăt .
uêâ uy ươ uya uân uyên uât uyêt uynh uych .