Giáo án Tự nhiên và xã hội Lớp 2 - Bài 18: Cơ quan bài tiết nước tiểu. Phòng tránh bệnh sỏi thận (Tiết 1+2) - Năm học 2022-2023 - Nguyễn Thị Hoa

 KHBD môn TNXH 3_sách Cánh diều ..................................................................................................................................
 Tự nhiên và xã hội
 BÀI 18: CƠ QUAN BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU.
 PHÒNG TRÁNH BỆNH SỎI THẬN (TIẾT 1)
 Thứ tư/29/3/2023
I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT.: Sau bài học, HS đạt được:
1. Về nhận thức khoa học:
- HS chỉ và nói tên được các bộ phận chính của cơ quan bài tiết, nước tiểu trên sơ 
đồ.
- HS nêu được việc cần thiết của việc uống đủ nước, khong nhịn tiểu để đề phòng 
chống sỏi thận
2. Về tìm hiểu môi trường tự nhiên và xung quanh:
- HS nhận biết được chức năng của cơ quan bài tiết qua việc thải ra nước tiểu .
3. Về vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học:
- HS nhận thức được việc uống đủ nước, không nhịn tiểu để đề phòng tránh bệnh 
sỏi thận.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
 1. Giáo viên: Máy chiếu, máy tính, hình ảnh trong sách giáo khoa, bộ thẻ “Nếu-
 thì” (đủ dùng cho các nhóm), bảng nhóm, bảng dính 
 2. Học sinh: SGK, vở bài tập Tự nhiên và Xã hội 2, đồ dùng học tập, 
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
TG Nội dung Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
 và mục tiêu
2’ 1. Khởi GV đặt câu hỏi cho Hs: Tại sao HS trả lời vì chúng ta uống 
 động hằng ngày chúng ta đi tiểu nhiều nhiều nước.
 lần? Cơ quan nào trong cơ thể tạo HS trả lời cơ quan bài tiết. 
 thành nước tiểu? Trong nước tiểu Trong nước tiểu có nước
 có gì?
 GV đánh giá, chuyển giới thiệu HS lắng nghe
 bài: Tại sao hằng ngày chúng ta 
 đi tiểu nhiều lần? Cơ quan nào 
 trong cơ thể tạo thành nước tiểu? 
 Trong nước tiểu có gì? Chúng ta 
 cùng tìm hiểu điều đó trong bài 
 hôm nay!
12’ 2. Khám 
 phá *GV cho HS làm việc theo cặp: HS làm việc theo cặp.
 Hoạt động hai bạn một bàn là một cặp vừa 
 1: Xác định quan sát “ sơ đồ cơ quan bài tiết, 
 các bộ nước tiểu” trang 103 SGK, chỉ 
 phận của và nói tên từng bộ phận của cơ 
 cơ quan bài quan bài tiết, nước tiểu? HS lắng nghe
 tiết, nước - GV gợi ý những bộ phận chưa 
 tiểu. quen thuộc với HS (Nếu HS 2-3 cặp HS nêu tên từng KHBD môn TNXH 3_sách Cánh diều ..................................................................................................................................
 không biết bộ phận đó) bộ phận của cơ quan bài 
 - GV cho HS nêu kết quả hoạt tiết, nước tiểu
 động theo cặp - Thận
 - Ống dẫn nước tiểu
 - Bóng đái
 - Ống đái
 -Gv gọi các Hs ở các nhóm khác 
 nhận xét. -HS nhận xét
 - GV nhận xét tuyên dương.
 - GV hỏi: Qua thời gian làm việc -HS lắng nghe
 theo cặp của mình, em thấy -HS trả lời
 những bộ phận của cơ quan bài 
 tiết, nước tiểu có giống nhau 
 không?
 -Gv gọi các Hs ở các khác nhận -HS nhận xét
 xét.
 *GV cho HS làm việc cả lớp: Gv 2-3 HS thực hiện 
 cho học sinh lên bảng chỉ và nói 
 tên các bộ phận của cơ quan bài Hs trả lời hai quả thận trên 
 tiết nước tiểu trên sơ đồ. cơ thể có hình hạt đậu, vị 
 - Gv hỏi: Em có nhận xét gì về trí nằ m ở hai bên cột sống.
 hình dáng và vị trí của hai quả HS nhận xét (2-3 Hs)
 thận trên cơ thể?
 - GV yêu cầu các bạn còn lại 
 lắng nghe và nhận xét câu trả lời HS đọc.
 của các bạn.
 - Gv cho Hs đọc mục “ Em có HS đọc(2-3Hs đọc) : Cơ 
 biết” SGK trang 103 quan bài tiết nước tiểu gồm 
 - Để nắm vững kiến thức cơ quan hai quả thận, hai ống dẫn 
 bài tiết, nước tiểu em hãy đọc nước tiểu, bóng đái và ống 
 mục cuối SGK trang 103 đái.
12’ 3. Hoạt * GV tiếp tục cho hóc sinh quan - HS quan sát.
 động 2: tìm sát sơ đồ các cơ quan bài tiết, 
 hiểu chức nước tiểu trang 104 SGK .
 năng các - Gv: Em hãy vừa chỉ và vửa nêu HS lên bảng thực hiện (2-3 
 bộ phận chức năng tùng bộ phận của cơ HS)
 của cơ quan bài tiết nước tiểu? 
 quan bài - Gv gọi Hs nhận xét. - Gv quan sát, lắng ghe và 
 tiết, nước - Gv chốt lại, nhận xét và tuyên tiếp thu.
 tiểu. dương.
 * Gv gọi một số Hs lên bẳng chỉ, HS trả lời 
 và nói chức năng từng bộ phận -Thận có chức năng lọc các 
 của cơ quan bài tiết nước tiểu. chất độc hại có trong máu KHBD môn TNXH 3_sách Cánh diều ..................................................................................................................................
 -Thận có chức năng gì? tạo thành nước tiểu.
 - Ống dẫn nước tiểu đưa 
 -Ống dẫn nước tiểu có chức năng nước tiểu đi từ thận xuống 
 gì? bóng đái
 - Bóng đái nơi chứa nước 
 -Cơ thể người chứa nước tiểu ở tiểu
 bộ phận nào? - Ống dẫn nước tiểu từ 
 -Ống dẫn nước tiểu từ bóng đái bóng đái ra ngoài
 đi đâu?
 - 2-3 HS trả lời: Nếu cơ 
 - Gv: Điều gì sẽ xảy ra đối với cơ quan bài tiết ngừng hoạt 
 thể nếu cơ quan bài tiết ngừng động khiến thận chúng ta 
 hoạt động? bị tổn thương và lâu về sau 
 - Gv gọi các Hs ở các khác nhận sẽ bị hư thận và con người 
 xét. sẽ chết.
 - GV nhận xét tuyên dương. -HS nhận xét
 - HS lắng nghe
3’ Vận dụng - Cho HS làm việc theo nhóm - Lớp chia thành nhóm 4
 - Nêu yêu cầu của nhiệm vụ - Nhận yêu cầu của GV
 - Nhóm trưởng điều khiển 
 các bạn trong nhóm tập đặt 
 câu hỏi và trả lời các câu 
 hỏi có liên quan đến chức 
 năng của từng bộ phận của 
 - GV đi đến các nhóm gợi ý cho cơ quan bài tiết nước tiểu. 
 các em nhắc lại những câu hỏi VD: 
 được ghi trong hình 2 hoặc tự - Nước tiểu được tạo thành 
 nghĩ ra những câu hỏi mới ở đâu?
 - Gọi 1 số nhóm trình bày trước - Trong nước tiểu có chất 
 lớp gì?
 - Nước tiểu đước đưa 
 xuống bóng đái bằng 
 đường nào?.....
 - GV khuyến khích HS có cùng - HS ở mỗi nhóm xung 
 nội dung khác nhau có thể đặt phong đứng lên đặt câu hỏi 
 câu hỏi khác nhau. Tuyên dương và chỉ định nhóm khác trả 
 nhóm nghĩ ra được nhiều câu hỏi lời. Ai trả lời đúng sẽ được 
 - GV hướng dẫn HS rút ra kết đặt câu hỏi tiếp và tiếp tục 
 luận chỉ định bạn khác....
 - HS lắng nghe
IV. Điều chỉnh sau bài dạy( Nếu có ) KHBD môn TNXH 3_sách Cánh diều ..................................................................................................................................
 Tự nhiên và xã hội
 BÀI 18: CƠ QUAN BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU.
 PHÒNG TRÁNH BỆNH SỎI THẬN (TIẾT 2)
 Thứ tư/29/3/2023
I.YÊU CẦU CẦN ĐẠT.: Sau bài học, HS đạt được:
1. Về nhận thức khoa học:
- HS chỉ và nói tên được các bộ phận chính của cơ quan bài tiết, nước tiểu trên sơ 
đồ.
- HS nêu được việc cần thiết của việc uống đủ nước, khong nhịn tiểu để đề phòng 
chống sỏi thận
2. Về tìm hiểu môi trường tự nhiên và xung quanh:
- HS nhận biết được chức năng của cơ quan bài tiết qua việc thải ra nước tiểu .
3. Về vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học:
- HS nhận thức được việc uống đủ nước, không nhịn tiểu để đề phòng tránh bệnh 
sỏi thận.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
 3. Giáo viên: Máy chiếu, máy tính, hình ảnh trong sách giáo khoa, bộ thẻ “Nếu-
 thì” (đủ dùng cho các nhóm), bảng nhóm, bảng dính 
 4. Học sinh: SGK, vở bài tập Tự nhiên và Xã hội 2, đồ dùng học tập, 
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
TG Nội dung Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
2’ 1. Khởi động -GV cho HS nghe bài hát: Con -Hs nghe hát và vỗ thay 
 cào cào. theo.
 -GV Em nào có thể nêu được -Hs trả lời: muốn khỏe đẹp 
 nội dung bài bát muốn nhắc thì phải luyeenjt ập thể 
 nhở chúng ta làm gì nào? thao.
 -GV nhận xét vào bài mới: - Hs lắng nghe.
 muốn khỏe đẹp ngoài việc 
 luyện tập thể thao ra chúng ta 
 còn phải tuân thủ những yếu tố 
 khác để cơ thể khỏe mạnh. Vậy 
 những yếu tố đó là gì. Hôm 
 nay cô cùng các em đi tìm hiểu 
 sang phần tiếp theo của bài 
 “Cơ quan bài tiết, nước tiểu 
 phòng tránh bệnh sỏi thận”
30’ *2.Khám -GV giới thiệu với HS: sỏi 
 phá thận là bệnh thường gặp ở cơ 
 Hoạt động 3: quan bài tiết nước tiểu 
 Nhận biết - Gọi 2-3 HS đọc Lời con KHBD môn TNXH 3_sách Cánh diều ..................................................................................................................................
 sỏi thận có ong ở trang 105 SGK. - Lớp chia thành nhóm đôi
 trong các bộ - Cho HS làm việc theo nhóm - Nhận yêu cầu của GV
 phận của cơ đôi - Nêu yêu cầu của nhiệm - Nhóm trưởng điều khiển 
 quan bài tiết vụ: bạn trong nhóm thảo luận 
 nước tiếu và GV yêu cầu HS quan sát các và trả lời câu hỏi.
 nguyên hình trang 105 SGK và trả lời 
 nhân gây ra câu hỏi: sỏi có ở những bộ 
 bệnh sỏi phận nào của cơ quan bài tiêt 
 thận nước tiêu?
 - GV đi đến các nhóm gợi ý 
 cho các em bằng những câu - HS ở mỗi nhóm xung 
 hỏi gợi mở... phong đứng lên.
 - Gọi 1 số nhóm trình bày 
 trước lớp - Hs lắng nghe.
 -GV yêu cầu HS ở mỗi nhóm 
 đứng lên nhận phần trả lời câu 
 hỏi của nhóm bạn. - Hs
 - GV nhận xét uyên dương các 
 nhón có câu trả lời đúng, thảo 
 luận ra kết quả đúng nhanh 
 nhất.
 - GV yêu cầu HS đọc mục 
 “Em có biết?” ở trang 105 -Nhóm trưởng điều khiển 
 SGK. các bạn trong nhóm thảo 
 - GV vậy nguyên nhân nào tạo luận và trả lời câu hỏi.
 thành sỏi trong cơ quan bài 
 tiết. Các nhóm lần lược nêu nội 
 - GV cho HS làm việc theo dung thảo luận của nhóm
 nhóm 6 - Nguyên nhân nào – Uống quá ít nước
 tạo thành sỏi trong cơ quan bài – Chế độ ăn uống không 
 tiết? hợp lý
 - Mỗi nhóm viết nội dung vào 
 bảo nhóm. Hết thời gian thảo – Nhịn tiểu thường xuyên
 luận mang lên tình bày. – Sử dụng các loại thuốc 
 - GV đi đến các nhóm gợi ý tùy tiện, không theo chỉ 
 cho các em bằng những câu định của bác sĩ
 hỏi gợi mở bằng những ý.
 – Thừa cân, béo phì, lười 
 Gọi một học sinh lên điều 
 vận động
 khiển cả lớp trả lời nội dung 
 thảo luận. – Nhịn bữa sáng
 - Hs lắng nghe. KHBD môn TNXH 3_sách Cánh diều ..................................................................................................................................
 -Gv chốt lại sau mỗi câu trả lời 
 của các nhóm.
 – Uống quá ít nước (Uống ít 
 nước là một trong những 
 nguyên nhân hàng đầu mà 
 chúng ta cần phải quan tâm 
 đến. Việc uống không đủ lượng 
 nước cần thiết cho cơ thể mỗi 
 ngày khiến cho thể tích nước 
 tiểu giảm, tạo điều kiện cho các 
 chất khoáng kết tinh lại, từ đó 
 hình thành sỏi thận. Do đó mỗi 
 người hãy tập cho mình thói 
 quen uống đủ lượng nước mỗi 
 ngày từ 1,5 – 2 lít nước, tốt 
 nhất là nước lọc.)
 – Chế độ ăn uống (+ Ăn mặn, 
 chế độ ăn nhiều muối hay ăn 
 nhiều các thực phẩm đóng hộp, 
 kéo theo việc tăng nồng độ ion 
 calci trong ống thận từ đó tạo 
 điều kiện hình thành sỏi thận.)
 – Nhịn tiểu (Nhịn tiểu cũng là 
 một trong những nguyên nhân 
 gây sỏi thận và nhiễm trùng 
 đường tiểu, khi nhịn tiểu làm 
 cho nước tiểu ứ đọng tại bàng 
 quang tạo điều kiện cho các vi 
 khuẩn hoạt động, đồng thời gây 
 tích tụ các chất khoáng dẫn đến 
 hình thành sỏi.)
 – Sử dụng các loại thuốc tùy 
 tiện, không theo chỉ định của 
 bác sĩ(Việc lạm dụng một số 
 loại kháng sinh trong thời gian 
 dài làm tăng nguy cơ gây sỏi 
 thận như các kháng sinh và các 
 loại thuốc nhuận tràng. Việc bổ 
 sung vitamin C và calci không 
 đúng cách trong một thời gian KHBD môn TNXH 3_sách Cánh diều ..................................................................................................................................
 dài, cũng là nguyên nhân dẫn 
 đến hình thành sỏi thận.)
 – Thừa cân, béo phì, lười vận 
 động(Lối sống ít vận động, béo 
 phì tạo điều kiện cho các tinh 
 thể không được hòa tan, lắng 
 đọng tạo thành sỏi.)
 – Nhịn bữa sáng (Một số người 
 trong chúng ta có thói quen 
 không ăn sáng, điều này được 
 giải thích là sau một đêm, cơ 
 Hs:Do các chất thừa, 
 thể chúng ta cần bổ sung năng 
 chất thải độc hại không 
 lượng, việc nhịn ăn sáng sẽ dẫn 
 được đào thải hết lắng 
 đến việc tích tụ dịch mật trong 
 đọng lại tạo thành sỏi.
 túi mật và đường ruột, 
 cholesteron từ mật tiết ra dẫn 
 đến hình thành sỏi thận.
 Gv chốt hỏi vậy sỏi thận từ đâu 
 mà có? 
 Gọi hs nhận xét
 Gv nhận xét tuyên dương 
3’ 4. -GV yêu cầu HS quan sát các 2-3 HS kể trả lời.
 hình trang 105 SGK và trả lời 
 câu hỏi: sỏi có ở những bộ 
 phận nào và vậy nguyên nhân HS lắng nghe
 nào tạo thành sỏi trong cơ 
 quan bài tiết?
 -GV nhận xét, đánh giá tiết học
IV. Điều chỉnh sau bài dạy ( Nếu có )
 DUYỆT KẾ HOẠCH BÀI DẠY
 TỔ TRƯỞNG PHÓ HIỆU TRƯỞNG